Czytniki do e-booków - jak je wybierać, na co zwrócić uwagę

Czytnik książek to urządzenie niezwykle wygodne. Z wyglądu bardzo przypomina tablet, z tą jednak różnicą, że jego najważniejszą funkcją nie jest przeglądanie Internetu (choć niektóre czytniki na to pozwalają) a czytanie e-booków, czyli elektronicznych wersji książek. Tak jak i w przypadku innych urządzeń mamy tu do wyboru sprzęt o podstawowych funkcjach i ograniczonych możliwościach, jak i urządzenia z wyższej półki, które za odpowiednio wysoką cenę oferują szereg dodatkowych i często przydatnych funkcji. Nowoczesne e-booki pozwalają na ściąganie książek bezpośrednio ze stron wydawców i internetowych bibliotek (o których więcej w dalszej części tekstu), starsze modele trzeba podłączać do komputera i samemu przenosić na nie pliki z książkami.

Na jakie cechy czytnika e-booków należy najmocniej zwracać uwagę przy jego zakupie? Oto te najważniejsze

Ekran – to kluczowa rzecz przy zakupie dobrego czytnika e-bookoów. Na rynku są w zasadzie 2 typy ekranów do tego rodzaju urządzeń: klasyczne LCD, czyli takie jak w smartfonach i tabletach oraz e-papier (nazywany czasami e-ink). Do wygodnego czytania książek zdecydowanie lepsze jest to drugie rozwiązanie, gdyż lektura na takim ekranie nie męczy wzroku. Dzieje się tak dlatego, że e-papier nie emituje własnego światła (używane jest swiatło odbite), a to właśnie ono męczy nasze oczy najbardziej.

W sprzedaży są także czytniki z ekranami klasycznymi oraz tablety posiadające specjalne tryby do czytania, ale one nie za bardzo nadają się do studiowania dłuższych tekstów – bez względu bowiem na to jakie udogodnienia wbudowali w nie ich producenci, po jakimś (najczęściej krótkim) czasie ich świecący ekran zmęczy oczy. Sam e-papier ma najczęściej formę czarno-białą (odcienie szarości), poszczególne ekrany różnią się także między sobą, bo technologie ich wykonania także są zróżnicowane. Najlepsze są te posiadające dużą rozdzielczość i kontrast – chociażby ekrany typu Carta. Warto też zauważyć, że nie ma za bardzo sensu kupowania czytników z ekranami większymi niż 8-cali – będą zbyt ciężkie do wygodnego czytania.

Łączność bezprzewodowa – Jeśli chcemy ściągać pozycje do czytania bezpośrednio z serwisów internetowych sprzedających książki elektroniczne, nasz czytnik musi być wyposażony w bezprzewodową łączność. Najczęściej jest to Wi-Fi oraz bluetooth, dzięki któremu można podłączyć urządzenie do domowej sieci lub smartfona i w ten sposób uzyskać kontakt ze światem (i e-księgarniami).

Obsługiwane typy plików – zdecydowanie bardziej polecałbym zakup czytnika, który obsługuje wiele formatów e-książek. Starsze urządzenia czytały wyłącznie kilka rodzajów plików – chociażby EPUB, MOBI i PDF, co znacznie ograniczało dostępny zasób publikacji do czytania. Te nowsze obsługują też inne formaty, na przykład DOCX, TXT, RTF, PRC, ACSM, CHM czy wreszcie HTML.

Obsługa dotykiem – to możliwość pracy z czytnikiem tak jak z tabletem i obsługiwanie go za pomocą dotyku i gestów. Najtańsze, oraz starsze czytniki nie posiadają tej funkcji, przesuwanie stron oraz wykonywanie innych działań odbywa się na nich za pomocą klawiszy najczęściej umieszczonych pod ekranem. Nie jest to funkcja niezbędna, ale na pewno ułatwia życie.

Ilość wbudowanej pamięci – współczesne czytniki e-booków posiadają najczęściej między 4 a 16 GB miejsca na dane, niektóre obsługują też zewnętrzne karty pamięci, które jeszcze zwiększają tę przestrzeń. Od tego ile mamy miejsca na czytniku zależeć będzie ile pomieścimy tam książek, więc oczywiście im większy rozmiar, tym lepiej. Nie dajmy się jednak przesadnie kusić sprzedawcom, którzy będą oferować nam drogie czytniki z dużymi dyskami – już na 4GB czytniku można zmieścić kilkaset książek, więc miejsca nie powinno nikomu zabraknąć. Duże dyski powinni wybierać raczej ci, którzy czytają pełne obrazów komiksy lub osoby, które studiują literaturę bogato ilustrowaną. Fotografie zajmują bowiem dużo więcej miejsca w pamięci niż sam tekst. Są też formaty plików, które wymagają więcej przestrzeni – do najbardziej zasobożernych (ale też bogatych w dekoracje) należą pliki PDF.

Bateria – osoby, które przesiądą się z tabletów na e-papier od razu poczują różnicę. Technologia ta zużywa znacznie mniej prądu niż klasyczny, podświetlany ekran, co pozwala tym urządzeniom działać bez ładowania znacznie dłużej niż klasycznym wyświetlaczom. Najlepsze dostępne na rynku e-czytniki potrafią na jednym cyklu ładowania pracować nawet kilka tygodni.

Funkcje dodatkowe – wiele nowoczesnych czytników e-książek ma znacznie więcej funkcji niż tylko proste czytanie. Do najbardziej przydatnych moim zdaniem należy chociażby możliwość odsłuchiwania audiobooków a nawet przetwarzania tekstu na mowę, które oferuje kilka modeli z wyższej półki. Do innych przydatnych funkcji należy podświetlanie (matrycy lub diodami na obudowie), co przydaje się jeśli chcemy czytać po ciemku, a nie mamy lub nie chcemy zewnętrznego źródła światła w postaci lampy. Są też w sprzedaży urządzenia, które na przykład pozwalają na słuchanie muzyki w trakcie czytania (wbudowany odtwarzacz MP3 i gniazdo słuchawek).

Niektóre czytniki e-booków potrafią przekładać tekst na mowę

Skąd pobierać książki do czytników?

Rynek księgarń książek elektronicznych rozwija się bardzo dynamicznie, a epidemia koronawirusa, która zmusza większość z nas do ograniczenia wychodzenia z domu jeszcze ten trend wzmocniła. Wśród istniejących witryn tego typu kilka zaskarbiło sobie szczególne zaufanie czytelników. Najpopularniejsze z nich to:

Woblink który oferuje zarówno pozycje płatne jak i bezpłatne. Sklep ma czytelny system wyszukiwania tytułów, a najczęstszy format oferowanych pozycji to EPUB oraz MOBI. Są też książki w PDF.

Virtualo, w którym znajdziemy szeroki wybór e-booków, w tym nowości. Serwis ten często organizuje atrakcyjne promocje, które sprawiają, że nie przepłacamy tu za książki.

Legimi to z kolei jeden z liderów rynku e-książek. Oferuje on klientom abonamenty, które po wniesieniu opłaty (przy abonamencie w wysokości 39,9 zł miesięcznie i jeśli nie podpisujemy rocznej umowy) dają użytkownikowi nieograniczony dostęp do wszystkich e-bookowych pozycji w serwisie, a za np. 19,90 zł możemy zyskać dostęp do limitu 1500 stron miesięcznie, wówczas sami decydujemy czy rozpocząć czytanie 10 książek czy też przeczytać 3 w całości i zmieścić się w limicie.

Publio - kolejny serwis z e-bookami i prasą cyfrową. Jego wyróżnikiem jest lista Top 20 książkowych bestsellerów oraz spora lista bezpłatnych cyfrowych książek.

Nexto – kolejna duża księgarnia internetowa posiadająca setki interesujących pozycji (w tym nowości). Serwis posiada też swój klub, gdzie za jedna roczną opłatę w wysokości 100 zł można otrzymać duże (do 40%) obniżki na wszystkie e-booki oraz 15% upust na cyfrową prasę.

Amazon – użytkownicy popularnych czytników Amazon Kindle maja dostęp do biblioteki Amazona, która jednak pod względem zawartości w języku polskim nie jest zbyt imponująca. Oczywiście posiadacze Kindle mogą tez dokonywać zakupu w innych witrynach.

Zalety i wady czytników e-booków

Urządzenia do czytania cyfrowych książek mają sporo zalet, ale posiadają też kilka wad o których warto wiedzieć przed zakupem:

• czytniki elektronicznych książek nie męczą wzroku,
• technologia e-papieru zużywa mało prądu, toteż czytniki tego typu na jednym ładowaniu działają bardzo długo,
• są bardzo pojemne, przeciętny czytnik wyposażony w kilka GB pamięci masowej pozwala trzymać kilka tysięcy książek,
• nie boją się słońca, w odróżnieniu od ekranów LCD, które w pełnych promieniach staja się nieczytelne, tu zachowujemy pełną widoczność nawet przy bardzo jasnym oświetleniu,
• są wygodne w użytkowaniu, zwykle lekkie, przez co przyjemnie się je trzyma w rękach, nawet jeśli robimy to długo,
• gorzej niż tablety wyświetlają grafiki, przez co słabo się sprawdzają w roli przeglądarek internetowych (chyba iż czytamy same artykuły),
• wyświetlają tylko odcienie szarości (nie są kolorowe, choć tworzone są już prototypy urządzeń eliminujące i tę wadę),
• nie da  się ich używać w ciemności, chyba że przy lampie lub jeśli wybierzemy model z dodatkowym podświetleniem.

Polecane modele czytników

Oto lista 5 popularnych czytników e-booków dostępnych na polskim rynku:

1. Amazon Kindle Paperwhite 4 Waterproof

Amazon Kindle Paperwhite 4 Waterproof

• Ekran: E-ink Carta 1448x1072
• Obsługiwane formaty: AZW, MOBI, PRC, PDF, TXT, EPUB, DOC, DOCX, RTF, HTML, PDB, DJVU, CBR/CBZ,
• Wbudowana pamięć: 8GB
• Komunikacja: Wi-fi, Bluetooth
• Podświetlenie: Tak
• Wodoodporność: Tak IPX8
• Nawigacja: Ekran dotykowy
• Przekątna ekranu: 6 cali
• Waga: 182 g
• Cena: 500-700 zł

2. PocketBook Touch Lux 4

PocketBook Touch Lux 4

• Ekran: E-ink Carta 1024x768
• Obsługiwane formaty: PDF, EPUB, DJVU, FB2, DOC, DOCX, RTF, PRC, TCR, TXT, CHM, HTM, HTML, MOBI, ACSM, JPEG, BMP, PNG, TIFF
• Wbudowana pamięć: 8GB
• Komunikacja: Wi-fi
• Podświetlenie: Tak
• Nawigacja: Ekran dotykowy
• Przekątna ekranu: 6 cali
• Waga: 155 g
• Cena: 500 zł

3. inkBOOK Lumos

inkBOOK Lumos

• Rodzaj ekranu: E-ink Carta Podświetlenie
• Przekątna ekranu: 6 cali
• Pamięć wewnętrzna: 4 GB
• Stopnie szarości: 16
• Formaty e-booków: Adobe DRM CHM EPUB FB2 HTML MOBI PDF RTF TXT
• Wi-Fi: Tak
• Czas pracy: Do 3 tygodni
• Inne: Czas ładowania: 5 godzin
• Cena: 360 zł

4. PocketBook InkPad 3 Pro

PocketBook InkPad 3 Pro

• Rozmiar ekranu: 7,8 cala
• Rozdzielczość: 1872 x 1404 pikseli
• Technologia E-Ink: tak
• Podświetlenie ekranu: tak
• Standardy obsługiwanego tekstu: CHM, DJVU, DOC, DOCX, EPUB, FB2, HTM, HTML, MOBI, PDF, PRC, RTF, TXT
• Standardy obsługiwanego dźwięku: MP3
• Standardy obsługiwanych zdjęć: BMP, JPG, PNG, TIFF
• Obsługiwanie zabezpieczenia DRM: tak
• Wielkość pamięci: 16 GB
• Dodatkowe opcje: czytnik RSS, dotykowy ekran, funkcja "Czytaj na głos" TTS (Text To Speech), gry, kalendarz, menu w języku polskim, notes, przeglądarka internetowa, wielostopniowe podświetlenie ekranu, Wi-Fi, zegar
• Wyjście na słuchawki: tak
• Menu w języku polskim: tak
• Cena: 1000 zł

5. Pocketbook 632 Touch HD 3

Pocketbook 632 Touch HD 3

• Ekran: 6 cali, E-ink Carta
• Rozdzielczość: 1072x1448
• Podświetlenie ekranu: Tak, Inteligentne podświetlenie SMARTlight (regulowana barwa podświetlenia)
• Poziomy szarości: 16
• Wodoodporny (IPX7)
• Obsługiwane formaty plików: PDF, PDF (DRM), EPUB, EPUB(DRM), DJVU, FB2, FB2.ZIP, DOC, DOCX, RTF, PRC, TCR, TXT, CHM, HTM, HTML, MOBI, ACSM, MP3, M4B
• Interfejs dotykowy: TAK
• Wewnętrzna pamięć flash: 16 GB (około 15 GB dostępne dla użytkownika)
• Wyjście słuchawkowe: Tak, przez adapter dostępny w zestawie
• Wi-Fi: Tak, 802.11 b/g/n
• Bluetooth: Tak
• Przeglądarka internetowa: Tak
• Akcelerometr: Tak
• Cena: 650 zł

Tomasz Sławiński