Kino domowe. Jak kupować, czym się różnią poszczególne konfiguracje. Poradnik

Choć współcześnie sprzedawane telewizory mają coraz lepsze wbudowane systemy dźwiękowe, to jednak większość z nas jest w stanie wychwycić znaczną różnicę między jakością dźwięku wydobywającą się zza panelu domowego TV a tym, co słyszymy podczas seansów filmowych w kinie. Fizyki nie da się obejść – małe głośniki wbudowane w telewizor nigdy nie zbliżą się jakością dźwięku do większych kolumn specjalnie dedykowanych efektom i jakości, a takie zwykle znajdujemy w zestawach kina domowego.

Jeśli zatem chcemy się cieszyć najwyższą możliwą jakością ścieżki dźwiękowej oraz efektami na miarę prawdziwej sali kinowej, powinniśmy się zainteresować zakupem lub samodzielną budową odpowiedniego zestawu dźwiękowego.

Kino domowe 3D Blu-ray 5.1, moc muzyczna 1000 W, cena ok. 1800 zł

Co to jest kino domowe?

Kino domowe to potoczna nazwa zestawu, który zwykle składa się z kilku elementów, a którego podstawową funkcją jest zapewnienie użytkownikowi jak najlepszych doznań dźwiękowych przy oglądaniu filmów i TV we własnym mieszkaniu. Na zestaw kina domowego składają się zwykle:

• Źródło dźwięku, może to być odtwarzacz BluRay, ale też telewizor (serwisy streamingowe) lub dysk, na którym znajdują się pliki z materiałami filmowymi. Kiedyś, gdy szybkość domowych sieci internetowych była zbyt niska do transmisji materiałów najwyższej jakości, taki zestaw bez BluRay praktycznie nie miał racji bytu, gdyż tylko z tego nośnika można było uzyskać dźwięk wysokiej jakości. Dziś sytuacja jest już inna – serwisy internetowe typu Netflix czy HBO GO oferują bowiem jakość, która zadowoli większość użytkowników.
• Zestaw głośników, tu możemy spotkać różne typy i rodzaje – najpopularniejszy stosowany obecnie to system 5.1 (ale jest wiele innych, główne omówię w dalszej części tekstu).
• Amplituner, czyli dekoder dźwięku (najlepszy do zestawów o niskiej i średniej mocy), zaletą amplitunera są niewielkie rozmiary.
• Wzmacniacz — pełni podobną funkcję co amplituner (może być stosowany wymiennie lub obok) z tą jednak różnicą, że wychodzący z niego dźwięk ma jeszcze wyższą jakość i moc, co predestynuje go do największych i potężnych zestawów kina domowego używających wielu mocnych głośników, wzmacniacze są większe od amplitunerów, wymagają zatem dodatkowego miejsca.

Koniecznie trzeba pamiętać, że by wykorzystać zalety kina domowego w postaci wielu strumieni dźwiękowych, sygnał wyjściowy musi posiadać określone parametry. Większość zwykłych programów TV jest nadawana w formacie 2.0, co oznacza, że podczas projekcji dźwięk będzie płynąć tylko z 2 głośników głównych, ale już, chociażby Netflix większość nowych produkcji nadaje w formacie 5.1.

Kino domowe 5.1, kosztuje ok. 2000 zł

Różnice pomiędzy zestawami kina domowego

Najważniejszą różnicą między poszczególnymi, dostępnymi w sklepach zestawami kina domowego jest układ/konfiguracja głośników. W tym momencie można kupić przede wszystkim zestawy (oznaczane kombinacją cyfr np. 7.1, gdzie pierwsza wartość oznacza liczbę głośników średnio i wysokotonowych, a druga ilość przetworników niskotonowych, czyli subwooferów. I tak:

• 3.1 – są to zestawy składające się z 3 głośników + subwoofera. W tej chwili tego typu sprzęt najłatwiej kupić pod postacią soundbara – gdzie wszystkie głośniki są zamknięte w jednej, podłużnej listwie, którą można ustawić bezpośrednio pod ekranem telewizora. Daje to sporą oszczędność miejsca, ogranicza też potrzebne okablowanie, co ma znaczenie, jeśli nie chcemy przebudowywać salonu na salę kinową. Zwykle dźwięk 3.1 daje bardzo dobre efekty, nawet skromne zestawy tego typu przełożą się na dźwięk znacznie bogatszy od tego, który normalnie wydobywa się z głośników telewizora.
• Bardziej rozbudowane możliwości dźwiękowe daje użytkownikom system 5.1, na który składają się głośnik centralny, dwa głośniki przednie, dwa tylne oraz subwoofer odpowiadający za dźwięki niskie. W sprzedaży można też znaleźć zestawy 5.0 pozbawione osobnego przetwornika tonów niskich, są one dobrym wyborem dla osób, które nie potrzebują najgłębszych basów.
• 7.1 – to zestawy dźwiękowe, które w otoczeniu domowym pozwalają na uzyskanie efektu bardzo zbliżonego do sali kinowej. Od systemu 5.1 różnią się one obecnością dwóch dodatkowych głośników „efektowych”, dzięki którym generowany dźwięk staje się jeszcze bardziej przestrzenny, przenikający całe pomieszczenie.
• W sklepach znajdziemy też jeszcze bardziej rozbudowane zestawy — 9.1 oraz 11.2 (i większe), zawierają one zwykle zdublowane — zarówno pełnozakresowe głośniki najwyższej jakości, jak i specjalne głośniki odpowiadające za tony niskie, co jeszcze potęguje wrażenie głębi.

System kina domowego 5.1, cena ok. 5500 zł

Na co zwracać uwagę przy zakupie kina domowego

Pierwszy parametr, na jaki powinniśmy zwrócić uwagę przy zakupie zestawu kina domowego to wielkość pomieszczenia, w którym będziemy z niego korzystać. Im mniejsze, tym mniej rozbudowana konfiguracja będzie nam potrzebna. Zastosowanie wielu głośników w małym pomieszczeniu  może oznaczać ich wzajemne interferencje i  w efekcie nawet pogorszenie jakości. I odwrotnie – jeśli dysponujemy bardzo dużym salonem, to nawet kosztowna, wysokiej jakości konfiguracja, ale z małą liczbą głośników może się okazać niewystarczająca do wytworzenia pełnego dźwięku przestrzennego.

Kluczowa jest też oczywiście moc. Lepiej wybierać te zestawy, w których producenci podają oddzielnie moc dla każdego z kanałów – rozsądne minimum to 50-100 W na kanał (a bardziej podejrzliwie traktować ten sprzęt, gdzie podawana jest przyciągająca wzrok wartość zsumowana). Przy okazji warto też pamiętać, że jeśli przesadzimy z mocą w małym pomieszczeniu, to co usłyszymy na końcu, będzie bardzo dalekie od oczekiwanego ideału. Sama ilość W nie jest jednak czynnikiem najważniejszym. Generalna zasada jest taka, że im niższa czułość głośnika (w dB), tym więcej W potrzeba by uzyskać zadowalający efekt dźwiękowy.

Pasmo przenoszenia, opisywane w Hz, jest to zakres częstotliwości, w ramach którego dany głośnik może generować dźwięk. Przeciętny człowiek słyszy dźwięki w zakresie od 16 Hz do 20 kHz. Im niższa będzie dolna granica pracy głośników, tym pełniejszy będzie dźwięk słyszany w pomieszczeniu.

Przy zakupie kina domowego bardzo ważne są osobiste preferencje muzyczne i przeznaczenie zestawu. Jeśli jesteśmy zapalonymi miłośnikami kina i interesuje nas przede wszystkim bogactwo efektów, to zestaw z amplitunerem będzie najlepszym rozwiązaniem. Jeśli jednak głośników będziemy też używać do słuchania muzyki, a bardziej niż na efektach zależy nam na jakości samego dźwięku, lepiej wyposażyć się we wzmacniacz. Możliwa jest też konfiguracja zarówno z amplitunerem (wyposażonym w wejście pre-out) i wzmacniaczem, co połączy zalety obu tych urządzeń.

Kino domowe, cena ok. 4600 zł

Złącza. Dobry zestaw kina domowego powinien mieć złącza umożliwiające podłączenie go do pozostałych sprzętów w domu.

• HDMI – złącze cyfrowe, dzięki któremu podłączymy zestaw do telewizora, monitora komputerowego lub np. konsoli do gier. Umożliwia ono transmisje obrazu i dźwięku wysokiej jakości. Dobrze, jeśli w naszym zestawie takich złącz będzie więcej niż jedno.
• USB – dzięki temu złączu podepniemy dyski zewnętrzne, pendrve’y oraz kamery wideo.
• Coaxial – złącze cyfrowe pozwalające na przesył dźwięku najwyższej jakości. Umożliwia przesyłanie między dwoma urządzeniami dźwięku zapisanego cyfrowo (w tym zakodowanego dźwięku wielokanałowego), bez potrzeby konwertowania go do postaci analogowej, co przekłada się na późniejszy praktyczny brak zniekształceń.
• Złącze optyczne – służy do przesyłu dźwięku. Jego zaletą jest przede wszystkim odporność na zakłócenia elektromagnetyczne oraz bezstratny przesył sygnału na odległe dystanse (co jest słabością przy kablach wykonanych w innych technologiach).
• Component – to złącze może się przydać, jeśli posiadamy w domu starszy odtwarzacz DVD, a jednak nadal chcielibyśmy móc z niego korzystać.

Łączność bezprzewodowa – dobrze by było, gdyby kino domowe obsługiwało także sieci bezprzewodowe – Bluetooth, Wi-Fi. To umożliwi sparowanie z urządzeniami mobilnymi.

Dekodery dźwięku – Dobrej klasy amplituner kina domowego powinien być wyposażony w jak najlepszy procesor do obróbki audio, wspierający najnowsze formaty dźwięku przestrzennego, czyli. Dolby Atmos oraz DTS:X.

Zestaw 11.2 - cena ok. 45 tys. zł

Jak prawidłowo rozstawić głośniki?

Sam zakup kina domowego to jeszcze nie wszystko. By uzyskać optymalne efekty dźwiękowe, trzeba jeszcze prawidłowo rozstawić zakupione kolumny.

Zwykle głośnik centralny ustawia się pod ekranem, głośniki przednie (które są najważniejszym elementem zestawu) po obu stronach telewizora, w równej odległości od niego koniecznie na tej samej wysokości. Najlepszy efekt uzyskamy, jeśli znajdą się one mniej-więcej na wysokości twarzy odbiorców.

Z kolei głośniki tylne – jak sama nazwa wskazuje, powinny się znaleźć za plecami użytkowników, najlepiej na większej wysokości niż głośniki przednie.

Głośniki efektowe z zestawów 7.1 powinny się znaleźć po bokach pomieszczenia, w którym budujemy cały zestaw.

Warto zwrócić uwagę na długość kabli – do kilku metrów – można ten parametr zignorować, ale przy dłuższych kablach zaczną się straty jakości. Można już kupić sprzęt bezprzewodowy (albo taki, w którym część głośników będzie miało łączność bezprzewodową), ale warto pamiętać, iż wówczas wygodę okupimy pewnymi spadkami jakości.

Tomasz Sławiński