Niezależnie od typu ataku, jaki nas spotkał, warunkiem powodzenia operacji usuwania zagrożenia jest szybkie działanie. Aby chronić swój telefon przed zakusami cyberprzestępców, należy działać rozważnie i metodycznie. Nieważne czy jesteśmy ofiarami zainfekowanej aplikacji, czy też odwiedziliśmy zhakowaną witrynę, istnieją sposoby, które możemy wykorzystać do tego, aby usunąć złośliwe oprogramowanie i chronić swój telefon, także w przyszłości.
Wyłącz telefon
Jeśli podejrzewamy, że nasz telefon został zaatakowany przez złośliwe oprogramowanie, warto zacząć od… wyłączenia zasilania. Trzeba tak zrobić zwłaszcza wtedy, gdy nie wiemy, co dokładnie nam zagraża. Takie działanie nie powstrzyma oczywiście ataku złośliwego kodu i ewentualnego spowodowania szkód, ale z pewnością na jakiś czas zatrzyma rozprzestrzenianie się zagrożenia na urządzeniu (czy chociażby zablokuje groźny dostęp hakerów z sieci), ale przede wszystkim da nam to czas na zastanowienie się i ewentualne znalezienie pomocy – chociażby w internecie, gdzie zawsze możemy wyszukać objawy i dopasować je do konkretnych zagrożeń.
Podczas takiego wyłączenia urządzenia, warto pozbierać w myślach konkretne informacje. Na przykład przypomnieć sobie to, czy ostatnio instalowaliśmy jakieś nowe aplikacje (zwłaszcza z nieznanych źródeł)? Jeśli tak, będą one pierwszym celem do usunięcia ze smartfona.
Przełącz smartfona w tryb awaryjny
Gdy ponownie włączymy urządzenie i zechcemy zająć się usuwaniem podejrzanych aplikacji, warto zawsze w takich sytuacjach uruchomić najpierw tryb awaryjny. Pomoże to zminimalizować szkody, jakie będzie mógł naszemu smartfonowi lub tabletowi wyrządzić złośliwy wirus.
W przypadku większości urządzeń z Androidem można dość łatwo przejść do trybu awaryjnego, przytrzymując przycisk zasilania przez kilka sekund, gdy urządzenie jest włączone, a następnie dotykając i przytrzymując opcję Wyłącz. Powinno to wyświetlić kilka standardowo ukrytych opcji zasilania, w tym opcję „Uruchom ponownie w trybie awaryjnym”. Należy wybrać ten tryb i poczekać na ponowne uruchomienie telefonu.
Jeżeli w naszym smartfonie nie jesteśmy w stanie uruchomić trybu awaryjnego (nie możemy go znaleźć), zamiast tego trzeba od razu aktywować tryb samolotowy, co pozwoli odciąć urządzenie od jakichkolwiek sieci. Tę opcję można najczęściej znaleźć u góry obszaru powiadomień, na panelu sterowania.
Przejdź do menu zainstalowanych aplikacji
Następnie należy przejść do menu zarządzania aplikacjami. By to zrobić, należy otworzyć menu Ustawienia. Ustawienia najczęściej są oznaczone ikoną o wyglądzie koła zębatego, ale zdarza się, iż w niektórych modelach różnych marek wygląda to nieco inaczej. Może to być na przykład symbol folderu i śrubokręta.
Gdy już znajdziemy opcję ustawień, uruchamiamy ja i przewijamy menu, aż znajdziemy sekcję Aplikacje. Tam należy dokładnie przeszukać listę wszystkich naszych zainstalowanych programów.
Następnie znajdujemy aplikacje ostatnio zainstalowane lub te, które podejrzewamy, iż mogą powodować problem. Powinny być przy nich do wyboru trzy opcje: Odinstaluj, Wymuś zamknięcie lub Wymuś zatrzymanie. Co ważne, aplikacji preinstalowanych przez sprzedawcę lub producenta telefonu często nie można w taki sposób odinstalować. Nie stanowią one zwykle zagrożenia, więc to akurat nam nie zaszkodzi.
Usuń zainfekowaną aplikację i wszystko inne co wydaje się podejrzane
Kiedy już wybierzemy aplikację do usunięcia, należy wybrać opcję Odinstaluj, a smartfon powinien usunąć daną aplikację. Przy okazji warto również dokładne przejrzeć całą listę aplikacji i odinstalować wszystkie inne, znajdujące się tam podejrzane pozycje (lub te, z których nie korzystamy).
Sprawa się komplikuje, jeśli mamy do czynienia z profesjonalnym atakiem cyberprzestępców, gdyż w niektórych takich przypadkach nie można w prosty sposób odinstalować aplikacji powodującej problemy. Wówczas (poza wcześniej wspomnianymi aplikacjami systemowymi) opcja usunięcia może nawet nie być widoczna. Zamiast tego będzie dostępne tylko menu Wyłącz. Dzieje się tak, gdyż te najlepiej spreparowane aplikacje lub chociażby oprogramowanie ransomware (wyłudzaczy pieniędzy w zamian za odblokowanie) może zhakować ustawienia administratora. Aplikacja nadaje sobie wówczas ustawienia administracyjne, chroniąc się w ten sposób przed usunięciem przez mniej doświadczonego użytkownika.
Nie jest to jednak – na szczęście – problem, którego nie da się obejść. Najważniejsze, co trzeba zrobić, to ponownie wejść do głównego menu Ustawienia i przewinąć w dół do Ekranu blokady i zabezpieczeń (lub podobnej odpowiedniej sekcji). Po przejściu do menu Zabezpieczenia trzeba odnaleźć zakładkę „Administratorzy urządzenia”. Tam znajduje się ustawienie, które pozwala na odebranie zainstalowanym aplikacjom zabezpieczeń administracyjnych. Pojawi się nowe okno z informacjami o aplikacji — potwierdzamy zdjęcie uprawnień przyciskiem „Dezaktywuj”. Następnie należy wrócić do menu aplikacji i usunąć te, które nam wcześniej na to nie pozwalały.
Zainstaluj dodatkową ochronę przed złośliwym oprogramowaniem
Niezależnie od tego, czy udało nam się usunąć podejrzane programy i aplikacje oraz zidentyfikować problem, czy też nie, można zainstalować na telefonie dodatkowe oprogramowanie zapewniające na stałe większe bezpieczeństwo. Czyli, krótko mówiąc, dobry i sprawdzony antywirus. Jest to szczególnie ważne, gdy wcześniej mieliśmy jakiekolwiek problemy z podejrzanymi objawami na naszym urządzeniu.
W dzisiejszych czasach nie brakuje aplikacji zabezpieczających. Najlepsze są te oferujące kompleksową ochronę, a jednocześnie nieobciążające smartfona i niezwalniające jego pracy. Dobra aplikacja zabezpieczająca będzie w stanie usuwać niepotrzebne pliki lub spam, skanować w poszukiwaniu wirusów i dbać o zachowanie prywatności użytkownika. Niektóre aplikacje mają ustawienia umożliwiające automatyczne usuwanie podejrzanego oprogramowania – te polecam mniej doświadczonym użytkownikom. Najbardziej obecnie popularne to AVG Antivirus i Avast Antivirus, obydwie są oczywiście dostępne w Sklepie Google Play. Trzeba jednak mieć świadomość, że w najnowszych wersjach Androida aplikacje antywirusowe nie mają już — przez konstrukcję samego systemu, tak dużych możliwości, jak kiedyś. Mogą być wsparciem.
Ważne jest także, by zawsze aktualizować systemowe oprogramowanie smartfona do najnowszej wersji. Bez tych regularnych aktualizacji oprogramowania telefon nawet z antywirusem będzie znacznie bardziej podatny na niebezpieczne ataki hakerów.
Tomasz Sławiński
KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE