Przyczyny przegrzewania laptopów
Wszystkie urzÄ…dzenia elektroniczne, w tym wÅ‚aÅ›nie laptopy do dziaÅ‚ania potrzebujÄ… energii elektrycznej. Trafia ona do podzespoÅ‚ów urzÄ…dzenia, gdzie w trakcie pracy jest przeksztaÅ‚cona w energiÄ™ cieplnÄ…. W komputerach stacjonarnych caÅ‚y system wiatraków dba o to, by przez stale obudowa byÅ‚a skutecznie i szybko wentylowana.
Niestety w wiÄ™kszoÅ›ci laptopów nie ma po prostu miejsca na taki sprawny system pozbywania siÄ™ ciepÅ‚a – wynika to z ich fizycznej konstrukcji. SÄ… cienkie, smukÅ‚e, lekkie i nie ma gdzie umieÅ›cić w ich wnÄ™trzach wydajnych wiatraków. Tymczasem do sprawnej wentylacji wszystkie podzespoÅ‚y potrzebujÄ… dziaÅ‚ania radiatora oraz wentylatora.
Laptopy sÄ… zwykle konstruowane tak, by być bardzo energooszczÄ™dne, a co za tym idzie wydzielanie ciepÅ‚a, jest w nich już na wstÄ™pie ograniczone, inne sÄ… pokryte metalowymi (najczęściej aluminiowymi) obudowami, dziÄ™ki czemu odprowadzajÄ… ciepÅ‚o caÅ‚Ä… powierzchniÄ…. Niestety nie dzieje siÄ™ to odpowiednio szybko, co prowadzi do przegrzania. Prawdziwe problemy zaczynajÄ… siÄ™ wtedy, kiedy przychodzÄ… upaÅ‚y, pracujemy na bardzo wymagajÄ…cych aplikacjach, albo gramy w najbardziej obciążajÄ…ce dla systemu gry. Wówczas mechanizmy notebooka rozpalajÄ… siÄ™ niemal do czerwonoÅ›ci, a urzÄ…dzenie, przez intensywnÄ… pracÄ™ wentylatora może stać siÄ™ o wiele gÅ‚oÅ›niejsze niż zazwyczaj.
Warto mieć Å›wiadomość, że procesory w typowym laptopie mogÄ… w takiej sytuacji pracować (rozgrzewać siÄ™) w temperaturach nawet okoÅ‚o 100°C! Ma to jednak swojÄ… bardzo dotkliwÄ… cenÄ™: w takiej sytuacji wÅ‚Ä…czajÄ… siÄ™ mechanizmy ochronne (throttling), które powodujÄ… – czÄ™sto nagÅ‚e – zmniejszenie siÄ™ wydajnoÅ›ci caÅ‚ej konstrukcji. JeÅ›li wiÄ™c laptop nie bÄ™dzie dobrze chÅ‚odzony, może po prostu przestać pracować z nominalnÄ… wydajnoÅ›ciÄ…, co sprawi, że stanie siÄ™ maÅ‚o użyteczny, powolny lub w ogóle przestanie reagować na komendy użytkownika.
Do gÅ‚ównych, bezpoÅ›rednich przyczyn przegrzewania siÄ™ laptopów należą:
- bardzo duże obciążenie podzespoÅ‚ów w wyniku pracy z wymagajÄ…cymi aplikacjami,
- wysokie temperatury otoczenia, wystawienie na działanie promieni słonecznych,
- zapchane kurzem otwory wentylacyjne i Å‚opatki wentylatora,
- zużycie się pasty termoprzewodzącej między procesorem a radiatorem ciepła,
- wirus na komputerze (uruchamianie różnych, obciążajÄ…cych system procesów w tle).
Objawy przegrzania laptopa
Część laptopów, zwÅ‚aszcza tych najbardziej wydajnych, jest ciepÅ‚a niejako z natury. Zastosowano w nich bardzo wydajne podzespoÅ‚y, które nawet przy bezczynnoÅ›ci emitujÄ… zwiÄ™kszone iloÅ›ci promieniowania cieplnego. Z tego powodu w wielu przypadkach ciężko wychwycić ten moment, w którym urzÄ…dzenie zaczyna siÄ™ już na poważnie i groźnie przegrzewać. SÄ… jednak czÄ™ste symptomy, które (poza fizycznÄ… ciepÅ‚otÄ… obudowy) zwykle towarzyszÄ… przegrzewaniu siÄ™ laptopa.
Do kluczowych i najczęściej spotykanych należą:
- nagła utrata wydajności, odczuwalne spowolnienie szybkości działania urządzenia,
- zawieszenie siÄ™ systemu,
- zwiÄ™kszona gÅ‚oÅ›ność, czasem wrÄ™cz „wycie” wentylatora,
- dziwne artefakty na ekranie, zmniejszenie pÅ‚ynnoÅ›ci animacji, ciÄ™cia filmów itp.,
- samoczynny restart komputera,
- pojawienie się tzw. niebieskiego ekranu śmierci, czyli systemowy reset z informacją o błędzie wyświetlaną na ekranie.
Co możemy zrobić, by ochłodzić laptopa?
O obniżenie temperatury pracy laptopa warto zadbać nawet wtedy, gdy nie dotykajÄ… nas bezpoÅ›rednie i najbardziej uciążliwe skutki jego przegrzania: system siÄ™ jeszcze nie zawiesza, a notebook nagle nie wyÅ‚Ä…cza. Jest tak dlatego, że urzÄ…dzenie nawet nieznacznie przegrywajÄ…c, znacznie intensywniej siÄ™ zużywa. Skraca siÄ™ zatem (i to mocno) czas, w którym bÄ™dzie nam bezawaryjnie sÅ‚użyć. JeÅ›li wiÄ™c wystÄ…pi którykolwiek z Å‚agodniejszych objawów, chociażby wiÄ™kszy niż zwykle haÅ‚as dobiegajÄ…cy z wiatraków, to warto sprawdzić, czy wszystko z urzÄ…dzeniem jest w porzÄ…dku.
Na poczÄ…tek zawsze warto zadbać, by drożne byÅ‚y wszystkie kratki wentylacyjne i otwory, przez które powietrze jest zasysane i wydmuchiwane. Można je przedmuchać sprężonym powietrzem ze specjalnej puszki, którÄ… można kupić w wiÄ™kszoÅ›ci sklepów komputerowych (i marketów).
Niektóre laptopy umożliwiajÄ… rozkrÄ™cenie części obudowy tak, aby uzyskać dostÄ™p do elementów chÅ‚odzÄ…cych. Wówczas możemy też wyczyÅ›cić z kurzu sam wentylator oraz kanaÅ‚y odpowiadajÄ…ce za rozprowadzanie nadmiaru ciepÅ‚a. Tak jak i w poprzednim przypadku robimy to strumieniem sprężonego powietrza, przy okazji uważajÄ…c, aby kurz nie rozprzestrzeniÅ‚ siÄ™ na pozostaÅ‚e podzespoÅ‚y komputera. JeÅ›li wewnÄ…trz obudowy znajdujÄ… siÄ™ bardziej zbite zÅ‚ogi kurzu, można je usunąć za pomocÄ… delikatnego pÄ™dzelka.
W niektórych przypadkach niezbÄ™dne może siÄ™ okazać naniesienie nowej pasty termoprzewodzÄ…cej na procesor, tak aby ciepÅ‚o byÅ‚o lepiej przekazywane dalej przez radiator (jeÅ›li stara siÄ™ wyeksploatowaÅ‚a). CzynnoÅ›ci tej nie polecaÅ‚bym poczÄ…tkujÄ…cym użytkownikom, ponieważ wymaga ona rozkrÄ™cenia obudowy laptopa, a nastÄ™pnie demontażu części ukÅ‚adu chÅ‚odzenia. W takim przypadku lepiej po prostu oddać komputer do serwisu. To, że pasta siÄ™ zużyÅ‚a, można rozpoznać na przykÅ‚ad w taki sposób, że wszystkie przewody wentylacyjne sÄ… doskonale wyczyszczone, komputer nie dziaÅ‚a pod żadnym obciążeniem, nie ma na nim zÅ‚oÅ›liwego oprogramowania, a temperatury nadal rosnÄ… ponad bezpieczne wartoÅ›ci.
Na wielu laptopach, by obliczyć temperaturÄ™ ich pracy, wystarczy zrezygnować z uruchamiania bardzo obciążajÄ…cych aplikacji. Część z tych urzÄ…dzeÅ„ nie stworzono z myÅ›lÄ… o grach komputerowych czy cyfrowej rozrywce, o czym ich nabywcy czasem zapominajÄ…. Użytkowanie tego typu aplikacji jest dla takiego sprzÄ™tu zbyt obciążajÄ…ce i nie pomoże tu żadne czyszczenie wentylatorów. Ich podzespoÅ‚y majÄ… zwyczajnie zbyt maÅ‚y zapas mocy, by sprawdzić siÄ™ w przypadku najtrudniejszych, najbardziej wymagajÄ…cych zastosowaÅ„.
NiezÅ‚ym wyjÅ›ciem w wielu przypadkach może siÄ™ okazać zastosowanie chÅ‚odzÄ…cej podkÅ‚adki pod notebooka. W sklepach znajdziemy urzÄ…dzenie pasywne zmieniajÄ…ce jedynie nachylenie komputera do podÅ‚oża (co przy okazji poprawia ergonomiÄ™ stanowiska pracy), tak by powietrze lepiej cyrkulowaÅ‚o, oraz takie bardziej zaawansowane, wyposażone we wÅ‚asne wentylatory. Moim zdaniem szczególnie warte polecenia sÄ… te drugie, ponieważ wymuszajÄ… dodatkowy obieg powietrza, co prowadzi do jeszcze skuteczniejszego odprowadzania ciepÅ‚a. Bardziej skutecznie sprawdzÄ… siÄ™ też latem, kiedy temperatury otoczenia sÄ… wysokie.
Przy zakupie podstawki do laptopa warto zwrócić uwagÄ™ na kilka parametrów:
- Przede wszystkim jest to rozmiar. Należy pamiętać, że nie każda podstawka będzie pasować do każdego laptopa. Przed zakupem warto sprawdzić kompatybilność.
- NastÄ™pnym parametrem bÄ™dzie liczba wentylatorów, w tym musimy znaleźć balans miÄ™dzy tym, jak bardzo wydajnego systemu chÅ‚odzÄ…cego potrzebujemy i jaki haÅ‚as jesteÅ›my w stanie zaakceptować. Tego typu urzÄ…dzenia zwykle sÄ… ciche, jednak nigdy nie sÄ… bezgÅ‚oÅ›ne.
- JeÅ›li kupujemy podstawkÄ™, dobrze, żeby miaÅ‚a regulowanÄ… prÄ™dkość obrotów. Sprzedaży, znajdujÄ… siÄ™ urzÄ…dzenia ze staÅ‚Ä… prÄ™dkoÅ›ciÄ… obrotowÄ…, oraz takie, które pozwalajÄ… na pÅ‚ynnÄ… lub kilkustopniowÄ… regulacjÄ™.
- Może się też przydać regulacja nachylenia (co umożliwi lepsze dostosowanie do osobistych preferencji), a także podświetlenie samej podstawki, co wykorzystamy wieczorem lub w nocy.
Tomasz Sławiński
KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE