Jak usunąć dane z dysku, tak by nie pozostał żaden ślad?

Całkowite wykasowanie zapisów dysku twardego to operacja, którą można wykonać różnymi metodami. Ta najczęściej używana polega na nadpisaniu wszystkich danych na dysku zerami lub losowymi wartościami. Taka akcja uniemożliwia późniejsze odzyskanie tych plików nawet za pomocą specjalistycznych programów lub sprzętu. W jakich sytuacjach może się przydać tak radykalne wykasowanie zawartości dysku?

• Jeśli chcemy sprzedać lub oddać nasz komputer, laptop lub dysk zewnętrzny, warto upewnić się, że nie pozostawimy na nim żadnych prywatnych lub poufnych danych, takich jak hasła, dokumenty, zdjęcia, filmy, e-maile itp. Całkowite wykasowanie zapisów dysku twardego zapewni nam pełną ochronę naszej prywatności i bezpieczeństwa.
• Jeśli nasz komputer został zainfekowany przez wirusa, malware lub ransomware, który zaszyfrował nasze dane lub uniemożliwił nam dostęp do systemu, możemy spróbować całkowicie wykasować zapisy dysku twardego i zainstalować system operacyjny na nowo. To może być skuteczny sposób na usunięcie wszelkich śladów infekcji i przywrócenie funkcjonalności komputera.
• Jeśli chcemy zmienić system operacyjny na naszym komputerze, np. z Windows na Linux lub odwrotnie, możemy całkowicie wykasować zapisy dysku twardego i zainstalować nowy system na czystym dysku. To pozwoli nam uniknąć problemów z kompatybilnością, partycjonowaniem lub błędami systemowymi.
• Jeśli chcemy się pozbyć plików, które nie powinny wpaść w niepowołane ręce. Na naszych komputerach przechowujemy bardzo różne pliki – nieraz są to dane o szczególnym znaczeniu, prywatne zdjęcia, poufne dokumenty. Jeśli chcemy mieć maksimum pewności, że nikt ich nie odczyta, takie wykasowanie zawartości dysku będzie najlepszą metodą.

Zaawansowane kasowanie to operacja nieodwracalna

Całkowite kasowanie zawartości dysku to operacja nieodwracalna, która polega na trwałym usunięciu wszystkich danych zapisanych na nośniku. Jest to proces, który wymaga ostrożności i świadomości konsekwencji, ponieważ po jego wykonaniu nie ma możliwości odzyskania utraconych informacji.

Zanim przejdziemy do metod czyszczenia dysku twardego, warto wspomnieć o kilku kwestiach. Po pierwsze, należy zrobić kopię zapasową ważnych plików, które chcemy zachować. Możemy to zrobić na zewnętrznym nośniku, takim jak pendrive, dysk zewnętrzny lub chmura. Po drugie, należy upewnić się, że mamy dostęp do nośnika instalacyjnego systemu operacyjnego, który chcemy ponownie zainstalować po wyczyszczeniu dysku (gdyż jeśli sprzęt ma być dalej używany, będzie to konieczne). Po trzecie, należy pamiętać, że czyszczenie dysku trwa zazwyczaj kilka godzin, więc trzeba być cierpliwym i nie przerywać procesu.

Metody kasowania zawartości dysku

Istnieją różne metody czyszczenia dysku twardego, które różnią się stopniem skuteczności i bezpieczeństwa.

Formatowanie

Jest to najprostsza i najszybsza metoda, ale też najmniej skuteczna. Polega na usunięciu partycji dysku i utworzeniu nowych. Jednak formatowanie nie usuwa danych całkowicie, tylko zmienia sposób ich przechowywania. Dane nadal są na dysku i można je odzyskać za pomocą specjalnych programów. Ta metoda jest stosowana najczęściej, ale nie zapewnia bezpieczeństwa, jeśli chcemy się całkowicie pozbyć plików.

Sformatowanie dysku w systemie Windows 11 jest podobne do poprzednich wersji systemu operacyjnego. Można to zrobić za pomocą Menedżera dysków lub Eksploratora plików. Oto kroki, które należy wykonać:

• Otwórz Menedżera dysków, klikając prawym przyciskiem myszy na ikonę Start i wybierając z menu Ustawienia > System > Pamięć i dyski.
• Znajdź dysk, który chcesz sformatować, i kliknij na nim prawym przyciskiem myszy. Wybierz opcję Sformatuj z menu kontekstowego.
• Wybierz system plików, rozmiar jednostki alokacji i etykietę woluminu dla dysku. Możesz także zaznaczyć opcję Szybkie formatowanie, jeśli nie chcesz dokładnie sprawdzać błędów na dysku.
• Kliknij przycisk Start, aby rozpocząć formatowanie. Pamiętaj, że spowoduje to usunięcie wszystkich danych z dysku, więc upewnij się, że masz kopię zapasową ważnych plików.

Po zakończeniu formatowania można zamknąć Menedżera dysków lub użyć go do zarządzania innymi dyskami. W ten sposób nie sformatujemy jednak dysku systemowego, tylko inne dyski/partycje w urządzeniu.

Nadpisywanie

Jest to metoda polegająca na zapisaniu losowych danych na całej powierzchni dysku, tak aby nadpisać istniejące pliki. Im więcej razy nadpiszemy dane, tym trudniej będzie je odzyskać. Istnieją różne standardy nadpisywania danych, takie jak DoD 5220.22-M czy Gutmann. Możemy użyć programów takich jak DBAN, Eraser czy CCleaner do wykonania tej operacji.

Zerowanie

Jest to specjalny przypadek nadpisywania danych, polegający na zapisaniu zer na całym dysku. Jest to szybsze niż nadpisywanie losowymi danymi, ale też mniej bezpieczne. Zerowanie dysku wymaga specjalnego oprogramowania i może trwać kilka godzin lub nawet dni, w zależności od pojemności i prędkości dysku. Zerowanie dysku ma też pewne wady, takie jak zmniejszenie żywotności dysku SSD lub utrata gwarancji producenta. Do jego przeprowadzenia możemy użyć programów takich jak Secure Erase czy Active@ KillDisk.

Demagnetyzacja

Jest to metoda polegająca na zastosowaniu silnego pola magnetycznego do uszkodzenia struktury magnetycznej dysku. Jest to bardzo skuteczny proces, ale też dość trudny do przeprowadzenia i wymaga specjalnego sprzętu. Proces ten niszczy nie tylko dane użytkownika, ale także dane systemowe i fabryczne, uniemożliwiając odczytanie lub odzyskanie informacji z dysku. Nie można go używać do dysków SSD, ponieważ nie są one oparte na magnesach. Nie polecamy tego rozwiązania domowym użytkownikom.

Zniszczenie fizyczne

Jest to ostateczna metoda polegająca na mechanicznym zniszczeniu dysku poprzez rozbicie, spalenie, stopienie lub inną formę uszkodzenia. Jest to najskuteczniejszy sposób, ale też najbardziej destrukcyjny i kosztowny. Nie można go cofnąć ani odzyskać danych po jego przeprowadzeniu.

Podsumowanie

Jak widać, istnieje wiele sposobów całkowitego usunięcia wszystkich danych z dysku twardego. Wybór metody zależy od tego, jak bardzo chcemy chronić swoją prywatność i na ile obawiamy się możliwości odzyskania danych przez niepowołane osoby. Warto jednak pamiętać, że żadna (może poza fizycznym zniszczeniem) metoda nie jest stuprocentowo pewna i istnieje niewielkie ryzyko, że ktoś znajdzie sposób na odczytanie naszych danych. Dlatego najlepiej jest nie przechowywać na dysku twardym komputera niczego, co nie jest absolutnie konieczne.

Tomasz Sławiński