Kamera w smartfonie może nas podglądać. Jak to sprawdzić?

Kamera w smartfonie jest bardzo przydatnym narzędziem, które pozwala nam robić zdjęcia, nagrywać filmy, prowadzić wideorozmowy i skanować kody QR. Jednak ten sam obiektyw może być także źródłem zagrożenia dla naszej prywatności i bezpieczeństwa. Jak to możliwe?

Wiele osób zakrywa kamery w swoich laptopach, mało tego, są nawet producenci, którzy instalują fabryczne przesłony umożliwiające zablokowanie nieużywanego obiektywu w ich komputerach. Wszystko dlatego, że część z nas ma świadomość, iż kamerę mogą wykorzystać hakerzy do nieautoryzowanego dostępu i w efekcie podglądania naszych aktywności. Tym samym w sklepach wybieramy notebooki wyposażone w taki ochronny gadżet. Tymczasem w smartfonach, które zwykle mają o wiele lepsze, bardziej czułe kamery, żadnych przesłon się nie montuje. Efekt? Urządzenia, które nosimy ze sobą niemal wszędzie, mogą nas niestety łatwo podglądać.

Jak kamera smartfona może nas podglądać?

Sposobów, w jaki obcy mogą zyskać dostęp do nagrań (a nawet transmisji) z naszej smartfonowej kamery, jest kilka. Najważniejszy i najbardziej powszechny to aplikacje. Otóż niektóre programy, które instalujemy na naszych smartfonach, mogą prosić o dostęp do kamery i mikrofonu. Wiele z nich ma do tego uzasadniony powód, np. aplikacje do komunikacji czy chociażby edycji zdjęć twarzy (selfie). Jednak inne mogą wykorzystywać to uprawnienie do podsłuchiwania i podglądania nas bez naszej zgody. Na przykład, aplikacja do pogody czy kalkulator nie potrzebuje dostępu do kamery, więc jeśli przy instalacji o to prosi, jest to podejrzane i od razu powinno to wzbudzić nasze wątpliwości.

Ponadto nasze smartfony mogą zostać także zainfekowane przez wirusy lub malware, które mogą przejąć kontrolę nad kamerą i mikrofonem. Takie złośliwe oprogramowanie, zwykle jest ukryte w fałszywych aplikacjach, linkach, załącznikach lub wiadomościach SMS. Jeśli przypadkiem zainstalujemy taki „skażony” program lub klikniemy link z nieznanego źródła, to hakerzy mogą nas łatwo szpiegować i wykradać nasze dane.

Wirusy lub malware tego typu mogą działać w tle, bez wiedzy i zgody właściciela smartfona, i wysyłać obraz z kamery do zdalnego serwera lub innej lokalizacji. W ten sposób, atakujący mogą podglądać ofiary, podsłuchiwać rozmowy, kopiować hasła, kody PIN lub dane kart kredytowych, a nawet szantażować lub wymuszać okup.

Jak rozpoznać, że kamera smartfona nas podgląda?

Podglądanie przez kamerę w smartfonie jest jednym z najczęstszych sposobów naruszenia prywatności przez cyberprzestępców. Aby sprawdzić, czy nasz telefon jest szpiegowany i ktoś niepowołany ma dostęp do naszych wiadomości i zdjęć, możemy wykonać kilka prostych kroków:

• Wpisać specjalny kod MMI – *#21#. Należy go wpisać w pole wybierania numeru telefonu. W ten sposób można sprawdzić, czy nasze połączenia, wiadomości lub inne dane były przekazywane.
• Przeanalizować uprawnienia zainstalowanych w telefonie aplikacji i zobaczyć, które z nich mają dostęp do kamery. Jeśli znajdziemy jakieś podejrzane lub niepotrzebne aplikacje, należy je odinstalować lub ograniczyć im dostęp do kamery.
• Zobaczyć, czy kamera jest aktywna, tzn. ikona kamery lub dioda w rogu ekranu smartfonu się świeci. Jeśli tak się dzieje, gdy nie korzystamy z kamery, może to być znak, że ktoś nas podgląda.
• Zainstalować aplikację antywirusową lub antyszpiegowską, która może pomóc w wykryciu szkodliwego oprogramowania lub programów szpiegujących zainstalowanych na naszym telefonie.

Jak sprawdzić, do czego ma dostęp kamera w naszym smartfonie?

Wiele aplikacji może żądać dostępu do kamery w smartfonie – niektóre w pełni legalnie, inne mogą to robić w sposób niepożądany. Jeśli chcemy sprawdzić, które aplikacje mają dostęp do naszej kamery, jest kilka prostych sposobów.

Sprawdzenie uprawnień aplikacji na Androidzie

Android pozwala łatwo zarządzać uprawnieniami aplikacji do kamery. Aby sprawdzić, które aplikacje mają dostęp:

• Otwórz „Ustawienia” na swoim telefonie.
• Przejdź do sekcji „Prywatność” lub „Aplikacje”.
• Wybierz „Uprawnienia” > „Kamera”.
• Zobaczysz listę aplikacji, które mają dostęp do kamery – możesz go tutaj ograniczyć lub całkowicie zablokować.

Jeśli jakaś aplikacja, której nie znamy lub której nie używamy, ma dostęp do kamery, warto ją usunąć lub ograniczyć jej uprawnienia.

Sprawdzenie uprawnień aplikacji na iPhone'ie

Apple bardzo mocno dba o prywatność użytkowników i ułatwia kontrolę nad dostępem do kamery. Aby to sprawdzić:

• Otwórz „Ustawienia” na iPhone'ie.
• Przejdź do sekcji „Prywatność i ochrona”.
• Wybierz „Aparat” – zobaczysz listę aplikacji, które mogą korzystać z kamery.
• Jeśli jakaś aplikacja wydaje Ci się podejrzana, możesz cofnąć jej uprawnienia.

Sprawdzenie historii użycia kamery

Niektóre smartfony z Androidem (np. Samsung, Pixel) pozwalają sprawdzić historię użycia kamery:

• Otwórz „Ustawienia” > „Prywatność”.
• Wybierz „Panel prywatności” (lub „Dziennik aktywności”).
• Zobaczysz, kiedy i które aplikacje korzystały z kamery.

Jeśli widać tam, że kamera była używana o podejrzanej porze lub przez aplikację, której nie rozpoznajemy, warto natychmiast ją sprawdzić i zablokować dostęp.

A co można zrobić, by ograniczyć ryzyko podglądania?

Aktualizujemy system operacyjny i aplikacje. Aktualizacje często zawierają poprawki bezpieczeństwa, które mogą zapobiec atakom hakerów lub usunąć złośliwe oprogramowanie. Dlatego warto regularnie sprawdzać dostępność aktualizacji i instalować je.

Instalujemy program antywirusowy. Program antywirusowy może skanować urządzenie i wykrywać i usuwać wirusy lub malware. Można wybrać spośród wielu darmowych lub płatnych programów antywirusowych dostępnych w sklepie z aplikacjami.

Zaklejamy kamerę. To radykalne, ale proste i skuteczne rozwiązanie, które uniemożliwi podglądanie was przez kamerę. Można użyć do tego naklejki, taśmy klejącej a najlepiej specjalnej osłonki na kamerę (są na rynku etui z takimi osłonkami). Trzeba tylko pamiętać aby odkleić ją, gdy zechcemy używać aparatu.

Trzeba zachować ostrożność i nie klikać w podejrzane linki, załączniki lub wiadomości SMS. Nie pobieramy też nieznanych aplikacji z nieoficjalnych źródeł. Nie podajemy własnych danych osobowych, haseł czy kodów PIN na niezaufanych stronach lub w niezweryfikowanych aplikacjach. Zawsze sprawdzamy, czy strona lub aplikacja jest bezpieczna i ma certyfikat SSL.

Podsumowanie

Jeśli podejrzewamy, że ktoś nas podgląda przez kamerę w smartfonie, należy jak najszybciej podjąć działania mające na celu usunięcie zagrożenia i ochronę naszej prywatności. Możemy także zgłosić sprawę na policję lub do odpowiednich służb. W przeciwnym wypadku będziemy narażeni na utratę prywatności, bezpieczeństwa i ważnych danych.

Tomasz Sławiński