Klimatyzacja w domu - jak kupować i na co zwrócić uwagę. Doradzamy

Dobrze wychłodzone wnętrze podczas upałów to prawdziwy komfort. Trudno jednak wybrać konkretne rozwiązanie do zastosowania we własnym domu, jeśli nie ma się odpowiedniego porównania. By wszystko dokładnie objaśnić, zacznijmy od samej zasady działania klimatyzacji – to ważne w kontekście wyboru odpowiedniej dla naszych wymagań technologii.

Klimatyzacja – na czym to polega

O klimatyzacji zwykle wiemy tyle, że z urządzenia chłodzącego wydobywa się bardzo przyjemne, mrożące wręcz powietrze, które potrafi szybko schłodzić nawet duże pomieszczenia. Tymczasem całość jest nieco bardziej skomplikowana. Na każdą instalację czy urządzenie do klimatyzacji składają się cztery podstawowe elementy:

• sprężarka, która zapewnia obieg i zwiększa ciśnienie czynnika chłodniczego w układzie,
• parownik, który schładza powietrze (później jest ono wydmuchiwane do pomieszczenia),
• skraplacz, w którym sprężony, gorący czynnik chłodniczy oddaje ciepło (usuwane na zewnątrz), stając się przechłodzoną cieczą o wysokim ciśnieniu,
• zawór rozprężny zmniejszający ciśnienie czynnika chlodniczego.

Zasada działania:

Jednostka wewnętrzna klimatyzatora split — to z niej do pomieszczenia wpada schłodzone powietrze

Na rynku są także urządzenia posiadające jeszcze dodatkowo moduł grzewczy (nagrzewnicę), który pozwala zwiększyć temperaturę w pomieszczeniu w chłodne dni.

Typy klimatyzatorów

W sklepach znajdziemy dwa podstawowe typy urządzeń klimatyzacyjnych. Są to:

Klimatyzatory split, składające się z dwóch części – jednostki wewnętrznej (montowanej wewnątrz domu/mieszkania) oraz jednostki zewnętrznej (montowanej na zewnątrz budynku). Cechy tego typu schładzacza:

• wysoka skuteczność działania
• duża funkcjonalność
• cicha praca
• duża wydajność
• estetyczny wygląd wewnątrz pomieszczeń
• energooszczędność

Podstawową zaletą tego typu klimatyzatora jest cicha praca (najbardziej hałasujące elementy, w tym sprężarka są umieszczone w jednostce zewnętrznej) i stosunkowo duża wydajność. Do wad należą relatywnie wysokie koszty zakupu i budowy, konieczność specjalistycznego montażu samych urządzeń oraz łączącej je sieci rurek, co pociąga za sobą konieczność prowadzenia prac budowlanych na dużą skalę. Dla wielu osób ważny będzie też argument estetyczny – jednostki zewnętrzne są zwykle duże, zaburzają tym samym wygląd elewacji budynku. W wielu wspólnotach mieszkaniowych obiektów wielorodzinnych może być problem z uzyskaniem pozwolenia na montaż tego typu instalacji, dlatego pozwolenia warto uzyskać przed decyzją o zakupie.

Moduły zewnętrzne klimatyzatorów na elewacji budynku

Jest też możliwość zastosowania rozwiązania multi split, gdzie jedna jednostka zewnętrzna będzie obsługiwać jednocześnie kilka wewnętrznych.

Klimatyzatory przenośne, które są urządzeniami jednobryłowymi, wszystkie ich mechanizmy są zespolone w jednej, zamkniętej obudowie. Podstawowe cechy tego typu urządzeń:

• niska cena
• brak konieczności montażu
• mobilność
• łatwa obsługa

Mobilność to duża zaleta – klimatyzatory tego typu można przenosić z pomieszczenia do pomieszczenia (zwykle posiadają specjalne uchwyty, kółka), nie wymagają specjalistycznych prac montażowych, gdyż wszystkie elementy znajdują się już w obudowie, są tańsze niż urządzenia typu split. Wadą klimatyzatorów mobilnych jest wyższy poziom hałasu, wymóg sprawdzania poziomu wody w skraplaczu oraz konieczność tymczasowego montażu elastycznej rury odprowadzającej ciepłe powietrze za okno. Z reguły w komplecie z urządzeniami tego typu dostajemy specjalną suwnicę, na której możemy w oknie zamontować ową rurę, ale lepszym rozwiązaniem będzie dokupienie uszczelki okiennej, gdyż będzie ona miała lepsze możliwości dopasowania do konkretnego okna i nie jest to rozwiązanie drogie.

Typowy klimatyzator przenośny

W sklepach można znaleźć jeszcze rozwiązanie pośrednie – klimatyzatory przenośne-split, w których zarówno jednostka wewnętrzna, jak i zewnętrzna są mobilne, jednak jest to rozwiązanie stworzone bardziej z myślą o chłodzeniu pomieszczeń o większych powierzchniach niż zwykłych mieszkań. Urządzenia te są zwykle bardzo drogie i zużywają duże ilości energii.

Dodatkowe funkcje klimatyzatorów

Niektóre klimatyzatory, zwłaszcza te z wyższej półki cenowej są wyposażone w szereg dodatkowych, często bardzo przydatnych funkcji:

• samooczyszczanie – klimatyzatory wyposażone w tę funkcję nie są narażone na ryzyko rozwoju pleśni, zmniejszają one też poziom brzydkich zapachów w pomieszczeniu
• filtry antybakteryjne HEPA oraz iAIE, które odpowiadają za redukcję zanieczyszczeń zwłaszcza kurzu oraz alergenów
• pomiar temperatury w pilocie – czujnik temperatury zamontowany w pilocie pozwala precyzyjnie ustalić temperaturę, jaka mamy w chłodzonym pomieszczeniu
• jonizator powietrza – funkcja ta reguluje ilość jonów dodatnich i ujemnych w wokół nas, co przekłada się na większy komfort
• praca w trybie cichym – specjalny tryb pracy do wykorzystania w nocy
• sterowanie urządzeniem z poziomu aplikacji – klimatyzatorami z wyższej półki można zarządzać za pomocą smartfona

Klimatory (klimatyzery)

Osoby najbardziej oszczędne i takie, które nie potrzebują bardzo dużego obniżenia temperatury mogą się pokusić o zakup klimatora. Jest to dość proste i tanie urządzenie, które zamiast skomplikowanego systemu chłodzenia powietrza posiada specjalny układ, w którym powietrze przepływa przez wkład z zimną wodą. Woda absorbuje ciepło, dzięki czemu wydmuchiwane powietrze jest nieco zimniejsze od tego zasysanego. Cechy klimatorów to:

• brak rury odprowadzającej ciepłe powietrze
• niska cena urządzenia
• tania eksploatacja
• prostota użytku

Zaletą klimatora jest to, że nie wymaga on montażu żadnych rur odprowadzających ciepłe powietrze na zewnątrz budynku, dzięki czemu może być postawiony praktycznie w każdym miejscu mieszkania. Urządzenia te są tanie (ceny zaczynają się od ok. 250 zł), jednak ich wydajność oraz precyzja (w klimatyzatorach można ustawić konkretną temperaturę, tu niestety nie) pozostawiają wiele do życzenia. 

Klimatyzer (klimator) z pilotem zdalnego sterowania

Są to de facto zwykłe wentylatory dodatkowo wyposażone funkcję — nie zawsze zresztą korzystną — nawilżania powietrza. Jakość schładzania można poprawić poprzez — co niektóre klimatyzery umożliwiają — zastosowania wkładów z lodu, dzięki czemu woda z wkładów, przez które przepływa powietrze, jest bardzo zimna, co zwiększa efekt chłodzenia. Trzeba jednak pamiętać, iż efekt pracy klimatora jest dość krótkotrwały, a maksymalnie wielkości pomieszczeń w których te urządzenia działają dobrze to najwyżej 20-25 m2.

Koszty zakupu urządzeń klimatyzacyjnych

Jeśli chodzi o klimatyzatory przenośne, to najtańsze urządzenia można już kupić za około 1200-1800 zł. Będą to jednak urządzenia o stosunkowo małej mocy. Te wydajniejsze zaczynają się od 1500 zł, a ich cena zwykle nie przekracza 2500-3000 zł.

Z kolei klimatyzatory split to dwa wydatki – koszt samych urządzeń oraz koszty montażu. Najtańsze klimatyzatory tego typu można kupić za ok. 2500-4500 zł, z kolei te bardziej zaawansowane mogą kosztować 8000 zł i więcej.

Na montaż zwykle należy przeznaczyć dodatkowo 1000-3500 zł, ale jest to uzależnione od wielu czynników – stopnia skomplikowania instalacji, zakresu robót oraz długości rur i przewodów.

Klimatyzacja – koszty energii

Jednym z kilku czynników, który powoduje, że klimatyzacja w domach w Polsce nie jest jeszcze bardzo popularna, jest przeświadczenie, iż jest to sprzęt bardzo kosztowny w użytkowaniu z powodu dużego zużycia energii. Faktem jest, że jak każde urządzenie elektryczne pracując, obciąża ono nasze rachunki za prąd, ale o jakich kwotach tu dokładnie mówimy?

Najdroższe w użytkowaniu są klimatyzatory przenośne. Ich koszt użytkowania (dla urządzenia o mocy 2000W) wyniesie zwykle ok. 70-80 gr za godzinę. Z kolei zaawansowane klimatyzatory typu split ze sprężarką inwertorową o zmiennej wydajności to koszt 55-65 groszy za 60 minut pracy. Warto tu jednak pamiętać o podstawowej zasadzie – im droższy (bardziej zaawansowany) sam sprzęt, tym niższe koszty eksploatacji później. Tanie klimatyzatory będą zużywać energii za ok. 75-90 gr za godzinę działania.

Tomasz Sławiński