WiÄ™kszość osób kupujÄ…c komputer, nawet nie zastanawia siÄ™ jaki system operacyjny wybrać. Z reguÅ‚y pytanie Windows, czy Linux w ogóle nie pada (z korzyÅ›ciÄ… dla tego pierwszego systemu), gdyż niektórzy z nas po prostu utożsamiajÄ… PC z tzw. okienkami. Tymczasem wybór optymalnego dla nas systemu to nie jest proste pytanie i oczywista kwestia, ponieważ oba systemy majÄ… swoje zalety i wady, ale w wielu przypadkach to Linux bÄ™dzie lepszym wyborem. Niektórzy twierdzÄ…, że Windows jest Å‚atwiejszy w obsÅ‚udze, ma lepsze wsparcie dla gier i programów biurowych, oraz jest bardziej popularny i kompatybilny z innymi urzÄ…dzeniami. Inni natomiast uważajÄ…, że Linux jest bezpieczniejszy, szybszy, stabilniejszy i bardziej elastyczny, pozwala na wiÄ™kszÄ… kontrolÄ™ nad systemem, a do tego w wiÄ™kszoÅ›ci dystrybucji i jest darmowy i otwarty. Nie ma jednego idealnego systemu operacyjnego dla wszystkich – i warto sobie z tego zdawać sprawÄ™.
Linux to system Open Source
PodstawowÄ… różnicÄ… miÄ™dzy „Okienkami a Linuxem” jest to, że Windows jest komercyjnym, stworzonym w celu zysku systemem operacyjnym, który jest zamkniÄ™ty, co oznacza, że jego kod źródÅ‚owy nie jest dostÄ™pny dla użytkowników i programistów. Tymczasem Linux jest systemem operacyjnym tworzonym najczęściej przez entuzjastów programowania, który jest open source, co oznacza, że jego kod źródÅ‚owy jest dostÄ™pny dla każdego, kto chce go zobaczyć lub zmodyfikować. Gdyby to porównać z samymi komputerami – używanie Windows jest trochÄ™ jak używanie PC, którego specyfikacji nie znamy, nie wiemy, jakie ma podzespoÅ‚y i samodzielnie nic nie możemy w nim zmienić. Z kolei w Linuxie modyfikacje sÄ… możliwe, a wrÄ™cz oczekiwane.
IstniejÄ… różne zalety i wady obu podejść. Niektórzy uważajÄ…, że Windows jest bardziej intuicyjny i bezpieczny w codziennym, „zwyczajnym użytkowaniu”, ponieważ jest kontrolowany przez jednÄ… firmÄ™, która dba o jakość i aktualizacje. Inni uważajÄ… wrÄ™cz odwrotnie, że Linux jest bardziej elastyczny i przyjazny, ponieważ pozwala na wiÄ™kszÄ… personalizacjÄ™ i szybsze wprowadzanie pojawiajÄ…cych siÄ™ innowacji.
Linux – wiele dostÄ™pnych dystrybucji
Warto pamiÄ™tać, że w odróżnieniu od Windows nie ma jednej „aktualnej” wersji Linuxa. Na rynku jest ich co najmniej kilkadziesiÄ…t dystrybucji (tak nazywajÄ… siÄ™ wersje tego systemu tworzone przez inne zespoÅ‚y). Każda z nich ma swoje za i przeciw a wybór odpowiedniej dla nas zależy od indywidualnych preferencji i tego, do czego w ogóle system jest nam potrzebny. Niektóre dystrybucje sÄ… Å‚atwe w instalacji i obsÅ‚udze, inne wymagajÄ… wiÄ™kszej wiedzy i umiejÄ™tnoÅ›ci. Niektóre sÄ… lekkie i szybkie, inne bogate w funkcje i efekty graficzne. Niektóre sÄ… wizualnie podobne do Windowsa (by uÅ‚atwić korzystanie poczÄ…tkujÄ…cym użytkownikom), inne zupeÅ‚nie odmienne. Niektóre sÄ… stabilne i bezpieczne, inne eksperymentalne a ich użycie niesie spore ryzyko dla niedoÅ›wiadczonego użytkownika. Niektóre sÄ… oparte na jÄ…drze Linux, inne na innych jÄ…drach uniksopodobnych. Niektóre sÄ… darmowe i otwarte, inne pÅ‚atne i zamkniÄ™te. Niektóre sÄ… popularne i wszechstronne, inne niszowe i specjalistyczne. W tym momencie najciekawsze wydajÄ… siÄ™ trzy dystrybucje:
MX Linux — dystrybucja oparta na Debianie, która Å‚Ä…czy lekkość i wydajność z prostotÄ… i elegancjÄ…. MX Linux oferuje wÅ‚asne narzÄ™dzia do zarzÄ…dzania systemem, takie jak MX Installer, MX Tools czy MX Tweaks. MX Linux jest zalecany dla użytkowników szukajÄ…cych stabilnej i szybkiej dystrybucji z dużym wsparciem spoÅ‚ecznoÅ›ci.
Manjaro — dystrybucja oparta na Arch Linux, która stawia na Å‚atwość użycia i dostÄ™pność. Manjaro oferuje trzy wersje z różnymi Å›rodowiskami graficznymi: XFCE, KDE Plasma i GNOME. Manjaro jest zalecany dla użytkowników szukajÄ…cych nowoczesnej i dynamicznej dystrybucji z dostÄ™pem do najnowszego oprogramowania.
Mint — dystrybucja oparta na Ubuntu, która stawia na komfort i funkcjonalność. Mint oferuje cztery wersje z różnymi Å›rodowiskami graficznymi: Cinnamon, MATE, Xfce i KDE. Mint jest zalecany dla użytkowników szukajÄ…cych klasycznej i sprawdzonej dystrybucji z dużą bazÄ… oprogramowania.
Windows kontra Linux. Dla kogo, który system bÄ™dzie lepszy?
Linux może być lepszym systemem operacyjnym niż Windows dla osób, które:
- CeniÄ… sobie wolność i prywatność. Linux jest systemem otwartoźródÅ‚owym, co oznacza, że każdy może go modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb. Nie ma też ryzyka, że system bÄ™dzie zbieraÅ‚ i wysyÅ‚aÅ‚ dane użytkownika bez jego zgody.
- LubiÄ… eksperymentować i uczyć siÄ™ nowych rzeczy. Linux oferuje wiele różnych dystrybucji, Å›rodowisk graficznych i programów do wyboru. Użytkownik może sam zdecydować, jak ma wyglÄ…dać i dziaÅ‚ać jego system. Może też Å‚atwo instalować i usuwać oprogramowanie z repozytoriów lub ze źródeÅ‚.
- PotrzebujÄ… stabilnego i bezpiecznego systemu. Linux jest odporny na wirusy i malware, ponieważ wiÄ™kszość z nich jest pisana pod Windows. System jest też szybki i niezawodny, nie wymaga czÄ™stych aktualizacji ani restartów. Linux dobrze radzi sobie z zarzÄ…dzaniem zasobami i obsÅ‚ugÄ… sprzÄ™tu.
Z kolei Windows bÄ™dzie lepszym rozwiÄ…zaniem dla osób, które szukajÄ… prostoty, kompatybilnoÅ›ci i wsparcia:
- Windows jest Å‚atwy w użyciu i ma intuicyjny interfejs graficzny, który nie wymaga dużo wiedzy technicznej.
- Windows jest również kompatybilny z wiÄ™kszoÅ›ciÄ… oprogramowania i sprzÄ™tu dostÄ™pnego na rynku, co uÅ‚atwia instalacjÄ™ i uruchamianie aplikacji, zwÅ‚aszcza gier i niektórych profesjonalnych programów do obróbki grafiki.
- Windows ma także szerokÄ… bazÄ™ użytkowników i producentów, którzy oferujÄ… pomoc i aktualizacje dla podÅ‚Ä…czanych urzÄ…dzeÅ„ w razie wystÄ…pienia problemów.
Linux może dać drugie życie staremu komputerowi
Linux czÄ™sto jest postrzegany jako dobra opcja dla starych i wolniejszych komputerów z kilku powodów. Przede wszystkim chodzi o lekkość samego systemu operacyjnego. Wiele popularnych dystrybucji Linuxa, takich jak lubuntu czy Xubuntu, zostaÅ‚o wrÄ™cz zoptymalizowanych pod kÄ…tem wydajnoÅ›ci na starszych i mniej potężnych komputerach. Linux jest ogólnie mniej zasobożerny niż niektóre inne systemy operacyjne (zwÅ‚aszcza Windows), co oznacza, że może dziaÅ‚ać sprawnie nawet na starszych urzÄ…dzeniach.
Wyróżnikiem wielu dystrybucji Linuxa jest niskie zużycie zasobów systemowych. Ponieważ system ten oferuje szeroki wybór Å›rodowisk graficznych (interfejsów) i menedżerów okien, możemy wybrać takie, które (mniej dekoracyjne) zużywajÄ… niewiele pamiÄ™ci i mocy obliczeniowej. DziÄ™ki temu bÄ™dzie dziaÅ‚ać pÅ‚ynniej na starszym sprzÄ™cie.
OczywiÅ›cie, ożywienie starego komputera nie zawsze jest gwarantowane przez zastosowanie Linuxa. Inne czynniki, takie jak fizyczny stan sprzÄ™tu, mogÄ… również wpÅ‚ywać na wydajność. Niemniej jednak Linux oferuje wiele korzyÅ›ci dla starszych maszyn i może być atrakcyjnÄ… opcjÄ… dla osób, które chcÄ… przedÅ‚użyć życie swojego sprzÄ™tu PC.
Bezpieczny jak Linux
Linux jest uważany przez specjalistów za system bezpieczniejszy od Windows z kilku powodów. Po pierwsze, Linux jest – jak już wczeÅ›niej wspomniaÅ‚em – systemem otwartoźródÅ‚owym, co oznacza, że każdy może przejrzeć jego kod i znaleźć i naprawić ewentualne luki bezpieczeÅ„stwa. Po drugie, Linux ma znacznie mniejszy udziaÅ‚ w rynku niż Windows, co sprawia, że jest mniej atrakcyjny dla hakerów i twórców zÅ‚oÅ›liwego oprogramowania. Po trzecie, Linux ma lepszy system zarzÄ…dzania uprawnieniami użytkowników, który zapobiega uruchamianiu niebezpiecznych programów bez zgody administratora. Po czwarte Linux ma bogatÄ… spoÅ‚eczność użytkowników i deweloperów, którzy szybko reagujÄ… na zagrożenia i udostÄ™pniajÄ… aktualizacje i poprawki bezpieczeÅ„stwa. Dlatego Linux jest obecnie bezpieczniejszym systemem operacyjnym niż Windows.
Podsumowanie
JeÅ›li zastanawiamy siÄ™, jaki system operacyjny wybrać, dobrze jest wziąć pod uwagÄ™ kilka czynników, takich jak bezpieczeÅ„stwo, dostÄ™pność oprogramowania, koszt i Å‚atwość użytkowania, tymczasem nie ma jednoznacznej odpowiedzi na yr kwestie, ponieważ każdy system ma swoje zalety i wady.
Linux jest systemem otwartym i zwykle darmowym, co oznacza, że można go dowolnie modyfikować i dostosowywać do swoich potrzeb. Jest też uważany za bardziej stabilny i bezpieczny niż Windows, ponieważ jest mniej narażony na ataki wirusów i hakerów. Linux oferuje wiele dystrybucji, które różniÄ… siÄ™ interfejsem i funkcjonalnoÅ›ciÄ…, wiÄ™c możemy wybrać tÄ™, która najbardziej nam odpowiada. Linux jest też czÄ™sto wybierany przez programistów i administratorów sieci, ponieważ daje im dużą swobodÄ™ i kontrolÄ™ nad systemem.
Windows jest systemem pÅ‚atnym i zamkniÄ™tym, co oznacza, że nie można go swobodnie zmieniać i trzeba – przed rozpoczÄ™ciem użytkowania – zaakceptować warunki licencyjne firmy Microsoft. Jest też bardziej podatny na problemy techniczne i zagrożenia z sieci, dlatego wymaga czÄ™stych aktualizacji i instalacji programów antywirusowych.
Windows ma jednak dużą przewagÄ™ nad Linuxem pod wzglÄ™dem dostÄ™pnoÅ›ci oprogramowania, ponieważ wiÄ™kszość popularnych i profesjonalnych aplikacji dziaÅ‚a tylko na tym systemie. Windows jest też Å‚atwiejszy w obsÅ‚udze dla poczÄ…tkujÄ…cych użytkowników, ponieważ ma prosty i intuicyjny interfejs.
PodsumowujÄ…c, wybór systemu operacyjnego zależy od naszych preferencji i celów. JeÅ›li szukasz systemu taniego, elastycznego i bezpiecznego, Linux może być dobrym rozwiÄ…zaniem. JeÅ›li natomiast potrzebujemy systemu kompatybilnego z wiÄ™kszoÅ›ciÄ… oprogramowania i prostego w użyciu, Windows może być lepszym wyborem.
Tomasz Sławiński
KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE