Metaverse. Co to jest i czemu ma służyć? Wyjaśniamy

Czym jest Metaverse?

Metaverse, znany również jako metawersum lub metaświat, to intensywnie rozwijana od kilku lat koncepcja obejmująca współistnienie wielu wirtualnych światów 3D, w których funkcjonują ludzie reprezentowani przez awatary. Te wirtualne przestrzenie umożliwiają użytkownikom interakcje podobne do tych w świecie rzeczywistym, takie jak praca, zabawa, spotkania ze znajomymi, a nawet dokonywanie zakupów. Aby wejść do Metaverse, przynajmniej teraz, potrzebne są specjalne zestawy w technologii VR (rzeczywistości wirtualnej) lub AR (rzeczywistości rozszerzonej).

Klasyczny Metaverse łączy elementy gier, sieci społecznych, wirtualnej rzeczywistości i technologii blockchain, oferując nowe i innowacyjne możliwości interakcji i doświadczeń. Sam termin "metaverse" został stworzony przez Neala Stephensona w powieści science fiction "Zamieć" wydanej w 1992 roku, gdzie metawersum to właśnie wirtualny świat równoległy do świata rzeczywistego.

Definicja zjawiska wciąż ewoluuje, a sam metaświat nadal się kształtuje, co prowadzi do różnych sposobów definiowania tej rzeczywistości. Coraz więcej firm technologicznych inwestuje w rozwój tego zagadnienia, co jest czasami porównywane do gorączki złota. Rozwój rynku gier może służyć jako dobry punkt odniesienia dla ewolucji tego systemu, gdzie gry ewoluują od prostych zadań do wykonania do rozgrywek na wielkich platformach społecznościowych. Metaverse może zmienić oblicze internetu, a jego przyszłość wydaje się kierunkiem, w którym zmierza nowa generacja sieciowych interakcji.

Skąd taki wzrost zainteresowania metawersum akurat dziś?

Zainteresowanie metawersum wzrosło znacząco w ostatnich latach, głównie ze względu na postępy technologiczne i zmiany społeczne. Pandemia COVID-19 przyspieszyła proces cyfryzacji i zwiększyła potrzebę zdalnych interakcji, co sprawiło, że wizja ta stała się bardziej atrakcyjna. Dodatkowo, ogłoszenie przez Marka Zuckerberga zmiany nazwy Facebooka na Meta w październiku 2021 roku skupiło uwagę na koncepcji metawersum jako przyszłości internetu. Wizja ta zakłada stworzenie wirtualnego świata, w którym użytkownicy mogą wchodzić we wzajemne relacje za pomocą technologii wirtualnej rzeczywistości. Inwestorzy i firmy technologiczne dostrzegają w wirtualnym świecie potencjał nowego rynku o wartości miliardów dolarów, co tłumaczy ich rosnące zainteresowanie. Ponadto, rozwój technologii blockchain, kryptowalut i NFT również przyczynia się do wzrostu popularności wirtualu, oferując nowe możliwości w zakresie własności cyfrowej i ekonomii wirtualnej. Wszystkie te czynniki razem tworzą obraz wirtualnego świata jako kolejnego etapu ewolucji internetu, który może zrewolucjonizować sposób, w jaki ludzie komunikują się, pracują i bawią się w cyfrowym świecie.

Co to oznacza dla zwykłych użytkowników sieci?

Wzrost inwestycji w wirtualny świat i w efekcie zwiększanie się jego popularności, dla użytkowników internetu oznacza przede wszystkim dostęp do nowych form interakcji i doświadczeń w wirtualnym świecie. Metawersum, będące złożoną przestrzenią cyfrową, umożliwia tworzenie i eksplorowanie wirtualnych przestrzeni, co może przynieść zmiany w sposobie, w jaki pracujemy, uczymy się i komunikujemy. Być może w przyszłości dzieci nie będą chodzić do szkoły, a spotykać się zaczną w wirtualnych klasach. Podobnie pracownicy biur. Z jednej strony, metawersum oferuje możliwości rozwoju biznesowego, edukacyjnego i społecznego, z drugiej – stawia nowe wyzwania dotyczące prywatności, bezpieczeństwa i etyki.

W kontekście gospodarczym, metawersum może stać się platformą dla innowacyjnych przedsiębiorstw, oferując nowe możliwości dla marketingu, sprzedaży i obsługi klienta. W obszarze edukacji, wirtualne światy mogą urozmaicić proces nauczania, oferując interaktywne i immersyjne doświadczenia edukacyjne. Jednakże, istotne jest również zrozumienie potencjalnych zagrożeń, takich jak nadużycia wirtualnej przestrzeni czy kwestie związane z prawami autorskimi. Warto zauważyć, że metawersum jest nadal w fazie rozwoju i jego ostateczny kształt będzie ewoluował wraz z postępem technologicznym i zmieniającymi się potrzebami użytkowników.

W metaverse inwestują nie tylko firmy prywatne

Metawersum, jako nowa gałąź gospodarki, przyciąga uwagę państw na całym świecie, w tym także Polski, która może stać się liderem tego typu technologii w Europie. Polskie przedsiębiorstwa już teraz inwestują w technologie takie jak wirtualna i rozszerzona rzeczywistość, a także w projekty edukacyjne i naukowe związane z wirtualem. Na przykład sektor bankowy w Polsce poczynił już pierwsze kroki, organizując w sieci wydarzenia, które przyciągają tysiące uczestników.

Badania pokazują, że społeczeństwo jest otwarte na interakcje z markami w wirtualnym świecie, a młodsze pokolenia są gotowe inwestować w tę technologię. Wartość rynku metawersum w Polsce może osiągnąć nawet 10 mld euro w ciągu najbliższej dekady, co stanowi ogromną szansę dla gospodarki kraju. Strategia rozwoju tej technologii powinna oczywiście obejmować aspekty społeczne, biznesowe, ekonomiczne i edukacyjne, aby technologia ta została równomiernie wdrożona we wszystkich obszarach życia. Polska, dzięki swojemu doświadczeniu i gotowości inwestycyjnej, ma szansę na wykorzystanie cyfrowego świata do edukacji pracowników, rozwoju produktów i usług, a także do tworzenia nowych miejsc pracy. Inwestują także inne kraje – np. Barbados otworzył w sieci swoją cyfrową ambasadę.

Przykłady praktycznego zastosowania metawersum

Metawersum znajduje zastosowanie w wielu różnych sektorach. Na przykład, w Decentraland, użytkownicy mogą kupować, sprzedawać i budować na wirtualnych działkach, co otwiera nowe możliwości w sektorze nieruchomości i interakcji społecznych. W edukacji i rozrywce, platformy takie jak Roblox umożliwiają tworzenie i udział w interaktywnych doświadczeniach edukacyjnych oraz grach, wspierając kreatywność i uczenie się poprzez zabawę. The Sandbox to kolejny przykład, gdzie użytkownicy mogą tworzyć własne gry i doświadczenia, co przyczynia się do rozwoju kreatywnej gospodarki. W sporcie, Virtually Human Studio wykorzystuje internet do tworzenia wirtualnych wyścigów konnych, co zmienia sposób, w jaki ludzie angażują się w zakłady i oglądanie sportu. W sferze pracy, narzędzia takie jak Microsoft Mesh i Meta Horizon Workrooms pozwalają na współpracę i spotkania w wirtualnej rzeczywistości, co może zrewolucjonizować zdalną pracę. Nike Virtual World otwiera nowe możliwości dla handlu detalicznego, pozwalając użytkownikom na interakcję z marką w zupełnie nowy sposób. W opiece zdrowotnej, Mirror World może oferować wirtualne środowiska do terapii i rehabilitacji. Te przykłady pokazują, jak wirtualna i rozszerzona rzeczywistość może być wykorzystywana do tworzenia nowych doświadczeń i możliwości w różnych aspektach życia codziennego i zawodowego.

Czy metawersum niesie ze sobą jakieś zagrożenia?

Metawersum, będące koncepcją cyfrowego świata równoległego do rzeczywistości fizycznej, niesie ze sobą wiele obietnic w zakresie innowacji i interakcji społecznych. Jednakże, jak każda zaawansowana technologia, także i ta posiada również potencjalne wady i zagrożenia. Wśród wad wymienia się zwiększone ryzyko uzależnienia od świata wirtualnego, co może prowadzić do zaniedbywania życia realnego i relacji międzyludzkich. Ponadto, istnieje obawa, że przeniesienie aktywności do świata cyfrowego może stać się narzędziem do nadmiernej inwigilacji i gromadzenia danych osobowych, co budzi poważne obawy dotyczące prywatności i bezpieczeństwa danych.

Zagrożenia mogą również obejmować manipulację i szerzenie treści szkodliwych, takich jak język nienawiści czy dezinformacja. Kwestie bezpieczeństwa tożsamości cyfrowej są szczególnie istotne, gdyż kradzież tożsamości świecie wirtualnym może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak utrata majątku, a także wykorzystanie awatarów do oszustw finansowych czy szantażu. Istnieje również ryzyko, że dzieci i osoby podatne na stres mogą być szczególnie narażone na negatywne aspekty metawersum, w tym na cyberprzemoc czy cyberprzestępczość. Brak regulacji prawnych w tej dziedzinie może dodatkowo komplikować ochronę użytkowników przed oszustwami i nadużyciami. Warto zatem podchodzić do tej nowinki z rozwagą, mając na uwadze zarówno jego potencjał, jak i możliwe ryzyka.

Podsumowanie

Metawersum jest cyfrowym światem równoległym do rzeczywistości fizycznej, który ma wiele zalet, ale też wad i zagrożeń. Wśród wad możliwe jest chociażby głębokie uzależnienie od świata wirtualnego i naruszenie prywatności danych. Wśród zalet wymieniane są możliwość prowadzenia spotkań, konferencji, a nawet codziennych interakcji w wirtualnej przestrzeni. Dodatkowo, metawersum otwiera nowe możliwości dla edukacji i rozrywki, oferując doświadczenia niemożliwe do osiągnięcia w rzeczywistym świecie. Przemysł już dziś wykorzystuje wirtualną rzeczywistość do symulacji procesów produkcyjnych, co pozwala na optymalizację i identyfikację potencjalnych problemów przed rozpoczęciem produkcji.

Tomasz Sławiński