Czwartek , 21 Listopad 2024

Wynalazki najbliższej przyszłości

   01.07.2019
Znani futurolodzy twierdzą, że świat za kilkadziesiąt lat będzie zupełnie inny niż ten, w którym żyjemy obecnie. Technologie, które już dziś rewolucjonizują sposób w jaki żyjemy, w ciągu najbliższych 30 lat osiągną poziom tak wysoki, że nie jesteśmy sobie w stanie go dziś, nawet w przybliżeniu, wyobrazić. Zmieni się jednak nie tylko technologia, ale też i kultura oraz etyka. To jak dziś rozumiemy rodzinę, płeć, przyjaźń czy miłość, ulegnie ewolucji a przynajmniej bardzo głębokim przeobrażeniom. Oto 8 najciekawszych rzeczy, które wydarzą się w ciągu nadchodzących 50 lat. Czy jest na co czekać?
Przyszłość niesie wiele niespodzianek

Co to jest ta futurologia?

Futurologia może siÄ™ na pierwszy rzut oka wydawać zajÄ™ciem dość dziwnym, na granicy science-fiction, ale w żadnym wypadku nie jest to proste i nieodpowiedzialne wróżenie z fusów. To peÅ‚noprawna nauka, która swe prognozy opiera nie tylko na fantazji autorów, ale przede wszystkim na dokonywanej przez nich drobiazgowej analizie wspóÅ‚czeÅ›nie obserwowalnych tendencji i czynników.

Prawdziwy futurolog zaczyna od dogÅ‚Ä™bnego zbadania Å›wiata, w którym żyjemy teraz, żmudnego sprawdzania danych ekonomicznych i demograficznych oraz przeglÄ…du faktycznego stanu nauki i techniki. W efekcie dostajemy spójne, poparte rzeczywistymi osiÄ…gniÄ™ciami naukowymi wizje, które naprawdÄ™ majÄ… szansÄ™ ziÅ›cić siÄ™ w przyszÅ‚oÅ›ci.

OczywiÅ›cie w przeszÅ‚oÅ›ci bywali futurolodzy, którzy siÄ™ srodze pomylili, a ich teorie nie przetrwaÅ‚y próby czasu. PrzywoÅ‚ać tu można choćby sÅ‚ynne zdanie o "koÅ„cu historii" wypowiedziane przez Francisa FukuyamÄ™ zaraz po upadku komunizmu. PrzewidywaÅ‚ on wtedy, że po zakoÅ„czeniu zimnej wojny i rozpadzie bloku wschodniego caÅ‚y Å›wiat zaadoptuje liberalnÄ… demokracjÄ™ i zniknÄ… procesy, które kiedyÅ› prowadziÅ‚y do napięć miÄ™dzy najsilniejszymi paÅ„stwami. Wszyscy wiemy, że tak siÄ™ jednak nie staÅ‚o, a dzisiejszy Å›wiat jest nawet bardziej politycznie zÅ‚ożony niż tamten przed prawie 30-laty.

To oczywiÅ›cie nie oznacza, że mylÄ… siÄ™ wszyscy. Także w Polsce mamy na tym polu znaczne sukcesy. Warto w tym miejscu przywoÅ‚ać choćby postać wybitnego pisarza StanisÅ‚awa Lema, który zawsze trzymajÄ…c siÄ™ bardzo blisko realiów naukowych, już w latach 60. przewidziaÅ‚ pojawienie siÄ™ wirtualnej rzeczywistoÅ›ci, którÄ… sam nazwaÅ‚ fantomatykÄ…. A takich trafionych przewidywaÅ„ miaÅ‚ oczywiÅ›cie o wiele wiÄ™cej.

Innym przykÅ‚adem wielkiej teorii futurologicznej, która także siÄ™ sprawdziÅ‚a (i wÅ‚aÅ›ciwie sprawdza po dziÅ› dzieÅ„) jest też sÅ‚ynne prawo Moore'a. Gordon Moore to jeden ze wspóÅ‚zaÅ‚ożycieli firmy Intel (dziÅ› potentata produkujÄ…cego chipy elektroniczne), który już w 1966 roku sformuÅ‚owaÅ‚ prawo szybkoÅ›ci rozwoju komputerów i bazujÄ…cych na nich rozwiÄ…zaÅ„ technologicznych. Prawo to mówiÅ‚o, że liczba tranzystorów w ukÅ‚adzie elektrycznym podwaja siÄ™ co 18–24 miesiÄ…ce. Zasada ta sprawdza siÄ™ do dziÅ› i sprawdzać siÄ™ bÄ™dzie jeszcze kilka lat, póki nie zostanie osiÄ…gniÄ™ta fizyczna granica miniaturyzacji pÅ‚ytek krzemowych, na których "drukuje siÄ™" bÄ™dÄ…ce podstawÄ… procesorów komputerowych tranzystory.

Oto 8 technologii i zjawisk, które zdaniem futurologów pojawiÄ… siÄ™ w najbliższych dekadach:

1. Ekrany i chipy wbudowane w ludzkie oko

Za kilkanaÅ›cie lat standardem bÄ™dzie to, że każdy czÅ‚owiek bÄ™dzie miaÅ‚ wszczepiony w gaÅ‚kÄ™ ocznÄ… implant, który, niczym wbudowany w gÅ‚owÄ™ ekran, bÄ™dzie mu przedstawiaÅ‚ ważne informacje i analizy tego, co w danej chwili widzi. Gdy spojrzysz na jakÄ…Å› osobÄ™ na ulicy, zobaczysz od razu jej biografiÄ™ z serwisu spoÅ‚ecznoÅ›ciowego, patrzÄ…c na produkty w sklepie, bezpoÅ›rednio w oku ujrzysz analizÄ™ ich skÅ‚adu chemicznego, wartoÅ›ci odżywcze i wszelki wpÅ‚yw na zdrowie.

Zmieni siÄ™ też sposób, w jaki oglÄ…dać bÄ™dziemy filmy czy grać w gry komputerowe. ZniknÄ… monitory i telewizja, a wszelkie obrazy bÄ™dÄ… transmitowane bezpoÅ›rednio do naszych oczu. Technologia taka, w mniej skomplikowanej formie istnieje już nawet dzisiaj, choć jest w fazie bardzo wczesnych testów laboratoryjnych. Wkrótce na rynek majÄ… na przykÅ‚ad trafić soczewki kontaktowe dla diabetyków, które bÄ™dÄ… im wyÅ›wietlać aktualny poziom glukozy we krwi, co w ich przypadku zapewni znacznie wiÄ™ksze bezpieczeÅ„stwo i nieporównanie lepszy niż obecnie komfort życia.

2. Sztuczna krew

O tym, jak ważna dla czÅ‚owieka jest krew, chyba nikogo nie trzeba przekonywać. A biorÄ…c pod uwagÄ™ fakt, że nie może siÄ™ bez niej obyć wspóÅ‚czesna medycyna (zwÅ‚aszcza chirurgia), od razu widać, jak cenna - dla wszystkich ludzi - jest to substancja. Badania nad znalezieniem zamiennika dla ludzkiej krwi trwajÄ… od kilkudziesiÄ™ciu lat, jednak dotychczas nie przynosiÅ‚y zadowalajÄ…cych rezultatów. Wszystko jednak wskazuje na to, że w ciÄ…gu najbliższych kilku lat to siÄ™ zmieni i pojawi siÄ™ wreszcie syntetyczny preparat zastÄ™pujÄ…cy ten najcenniejszy z leków.

3. Ektogeneza

WyglÄ…da na to, że Aldous Huxley, piszÄ…cy w latach 30. XX wieku swojÄ… antyutopijnÄ… powieść "Nowy WspaniaÅ‚y Åšwiat", miaÅ‚ racjÄ™, pomyliÅ‚ siÄ™ tylko z czasem, w którym to nastÄ…pi. PrzewidziaÅ‚ on, że za ok. 400 lat od dziÅ› kobiety nie bÄ™dÄ… rodzić dzieci, a bÄ™dÄ… one "hodowane" w przemysÅ‚owych centrach rozrodu, w specjalnych "butlach" poza Å‚onem matki.

Dziś już wiadomo, że możliwość taka, przynajmniej technicznie pojawi się znacznie wcześniej, bo nawet w najbliższych kilkunastu latach, a zaawansowane eksperymenty na zwierzętach są prowadzone już obecnie. Oczywiście, tak jak we wszystkich tego typu sprawach pozostają jeszcze kwestie etyczne, jednak pewne jest, że technologicznie będziemy na coś podobnego gotowi bardzo szybko.

4. Lek "na starość"

Jeszcze dÅ‚ugo nie bÄ™dziemy żyć wiecznie, ale wiele wskazuje na to, że choćby przy użyciu skomplikowanej manipulacji genami uda siÄ™ stworzyć lek, który ograniczy, a być może nawet odwróci na dÅ‚uższy czas efekty starzenia siÄ™ organizmu. DziÄ™ki niemu bÄ™dzie można wyeliminować dolegliwoÅ›ci zwiÄ…zane z podeszÅ‚ym wiekiem, takie jak skleroza czy choroba Alzheimera. Zapewni to nam znacznie dÅ‚uższe życie w wiÄ™kszym komforcie i dobrym zdrowiu.

W ogóle wszelkie terapie genowe pozwolÄ… na wyeliminowanie wielu bardzo groźnych dziÅ› chorób, w pierwszym rzÄ™dzie groźnych nowotworów, majÄ…cych swoje źródÅ‚o wÅ‚aÅ›nie w mutacjach genetycznych.

5. Prawdziwa sztuczna inteligencja

Najbliższe 30 lat bÄ™dzie czasem intensywnej pracy nad rozwojem sztucznej inteligencji we wszystkich jej przejawach. Punktem wyjÅ›cia stanie siÄ™ dzisiejsze uczenie maszynowe oraz bardzo szybko rozwijajÄ…ce siÄ™ sieci neuronowe, czyli nowy sposób budowy komputerów imitujÄ…cy dziaÅ‚anie komórek nerwowych w ludzkim mózgu.

KwintesencjÄ… tych badaÅ„ bÄ™dzie stworzenie maszyn, które nie tylko bÄ™dÄ… potrafiÅ‚y samodzielnie dokonywać prostych. logicznych wyborów, ale stanÄ… siÄ™ samoÅ›wiadome. Niektórzy badacze, jak na przykÅ‚ad zmarÅ‚y niedawno Stephen Hawking przewidujÄ…, że może być to - ze wzglÄ™du na zagrożenia, jakie pÅ‚ynÄ… z pojawienia siÄ™ na Ziemi nowej, inteligentnej rasy - poczÄ…tek koÅ„ca ludzkoÅ›ci, jakÄ… znamy.

6. Zatarcie różnic miÄ™dzy pÅ‚ciami

Wszelkie ruchy gender oraz Å›rodowiska feministyczne od lat dążą do równouprawnienia pÅ‚ci biologicznej z pÅ‚ciÄ… psychologicznÄ…, a w dalszej perspektywie nawet do prymatu pÅ‚ci psychologicznej nad tÄ… wynikajÄ…cÄ… z "tradycyjnie" rozumianej biologii. Bardzo Å‚atwa zmiana pÅ‚ci, także w sensie prawnym i medycznym, podejÅ›cie wielu etyków, psychologów a nawet lekarzy, którzy pÅ‚eć już dziÅ› uznajÄ… za sztucznie definiowanÄ… wychowaniem, może siÄ™ przyczynić do tego, że w perspektywie kilkudziesiÄ™ciu lat zatrÄ… siÄ™ po prostu wszelkie - charakterologiczne i mentalne różnice miÄ™dzy kobietami a mężczyznami.

Technologie, takie jak wspomniana wcześniej ektogeneza, tylko przyspieszą ten proces, gdyż wyłączą - naturalne dawniej dla konkretnych płci biologicznych - zachowania, choćby prokreację, poza organizm człowieka.

7. Rozwój nanotechnologii

Pewien poglÄ…d na to, jakie możliwoÅ›ci da czÅ‚owiekowi rozwój nanotechnologii pokazuje wspóÅ‚czesna technika drukarek 3D. Za pomocÄ… specjalnych urzÄ…dzeÅ„ potrafimy dziÅ› - z cyfrowych schematów zapisanych w pamiÄ™ci komputera - wydrukować praktycznie każdy ksztaÅ‚t o dowolnej fakturze i formie. W przyszÅ‚oÅ›ci technologia ta wejdzie na zupeÅ‚nie nowy poziom, a zaawansowane nanoroboty bÄ™dÄ… w stanie drukować to, co sobie zapragniemy nawet z pojedynczych atomów.

Wyobraź sobie urzÄ…dzenie, które bÄ™dzie potrafiÅ‚o - ustawiajÄ…c i szeregujÄ…c odpowiednio molekuÅ‚y - stworzyć Å›wieże jedzenie z dostÄ™pnego prostego budulca (np. wodoru). WyglÄ…da to jak czysta fantastyka naukowa, a jednak jest to najzupeÅ‚niej realistyczna pieśń nie tak znowu odlegÅ‚ej przyszÅ‚oÅ›ci.

8. Prywatny podbój kosmosu

Od kilkunastu lat nastÄ™puje wyraźny regres technologiczny w "paÅ„stwowym" podboju kosmosu (ostatni zaÅ‚ogowy lot na Księżyc to rok 1972). Misji rzÄ…dowych jest coraz mniej, a te, które sÄ…, odbywajÄ… siÄ™ na znacznie mniejszÄ… skalÄ™ niż w czasach zimnej wojny. Tymczasem w kolejnych dekadach palmÄ™ pierwszeÅ„stwa w tej dziedzinie przejmÄ… korporacje prywatne i eksploracja przestrzeni kosmicznej znacznie przyspieszy.

Zacznie siÄ™ od pÅ‚atnej turystyki kosmicznej dla najbogatszych, skoÅ„czy na peÅ‚nej eksploracji i eksploatacji najbliższego otoczenia Ziemi - Księżyca, a w dalszej perspektywie caÅ‚ego UkÅ‚adu SÅ‚onecznego. PowstanÄ… prywatne bazy zarówno na Srebrnym Globie jak i Marsie, w przeciÄ…gu 100 lat zmieniÄ… siÄ™ one w prywatne kolonie, które zamieszkiwać bÄ™dzie kilkaset tysiÄ™cy mieszkaÅ„ców.

Nowa era

Nowych zjawisk i technologii bÄ™dzie oczywiÅ›cie zdecydowanie wiÄ™cej. Dla celów tego tekstu wybraÅ‚em jedynie kilka, które mnie osobiÅ›cie najbardziej fascynujÄ…. Wszystkie one majÄ… wspólny mianownik, którym jest diametralna zmiana sposobu, w jaki na co dzieÅ„ bÄ™dziemy funkcjonować, jak bÄ™dÄ… siÄ™ ksztaÅ‚towaÅ‚y nasze relacje z innymi ludźmi i otoczeniem.

Wspaniała technika z jednej strony będzie ułatwiać nam życie, z drugiej - wszystko wskazuje na to - będzie jednak coraz głębiej ingerować w naszą prywatność.

Podbój kosmosu, podrÄ™czne komputery w gÅ‚owie, przeÅ‚omowe rozwiÄ…zania w medycynie, dÅ‚uższe i zdrowsze życie - to wszystko brzmi kuszÄ…co, ale czy bÄ™dziemy potrafili poÅ‚Ä…czyć szybki rozwój technologii z odpowiednim postÄ™pem w sferze spoÅ‚ecznej? Czy nikt tych cudów nie wykorzysta przeciw nam samym? Czas pokaże.

SÅ‚awek Tomkowski

To też Cię zainteresuje

KOMENTARZE (0) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane