Czwartek , 28 Marzec 2024

Dolby Atmos. Co to jest i jak działa?

   30.03.2023
Jeszcze kilka lat temu maksimum możliwości domowego Hi-Fi był zestaw 5.1, czyli subwoofera i 5 głośników kierunkowych. Dziś producenci sprzętu audio oferują znacznie więcej możliwości i technologii. Jedną z nich jest właśnie Dolby Atmos – bardzo udany pomysł na to, by doskonałe wrażenia dźwiękowe z kina jak najbardziej przybliżyć do domowego salonu. Czym dokładnie jest ta technologia? Wyjaśniamy w tym artykule.
Perfekcyjny dźwięk przestrzenny w domu? To możliwe z Dolby Atmos

Jak to zwykle w historii systemów dźwiÄ™kowych bywaÅ‚o, także i w przypadku Dolby Atmos jego poczÄ…tki umiejscowione sÄ… w salach kinowych. Technologia ta zadebiutowaÅ‚a okoÅ‚o roku 2012 i byÅ‚a odpowiedziÄ… na badania laboratoriów Dolby, w czasie których ustalono, że ówczesne wielogÅ‚oÅ›nikowe systemy dźwiÄ™kowe nie sÄ… do koÅ„ca efektywnie wykorzystywane. ZdarzaÅ‚o siÄ™, że podczas projekcji filmowych niektóre gÅ‚oÅ›niki po prostu milczaÅ‚y, gdyż Å›cieżka dźwiÄ™kowa filmów nie byÅ‚a na tyle rozbudowana, by je wykorzystać. DoprowadziÅ‚o firmÄ™ Dolby do konstatacji, że dalsza rozbudowa systemów gÅ‚oÅ›nikowych w pÅ‚aszczyźnie nie ma już dalszego sensu, wiÄ™cej gÅ‚oÅ›ników dookoÅ‚a widza nie jest po prostu potrzebne. Zauważono natomiast, że znacznie lepsze wrażenia powoduje skupienie siÄ™ na dźwiÄ™ku trójwymiarowym.

Co to jest Dolby Atmos?

Po latach eksperymentów akustycznych laboratoria Dolby skonstruowaÅ‚y caÅ‚kowicie nowy system dźwiÄ™kowy. Nie bazowaÅ‚ on na wczeÅ›niejszych rozwiÄ…zaniach typu 5.1, czy, 7.1, ale byÅ‚ caÅ‚kowicie nowÄ… konstrukcjÄ…. Z punktu widzenia finalnego użytkownika podstawowÄ… nowoÅ›ciÄ… byÅ‚o wprowadzenie gÅ‚oÅ›ników górnych umieszczonych w suficie. DaÅ‚o to efekt w postaci niesamowitego dźwiÄ™ku przestrzennego bliskiego realiom, które możemy spotkać w otaczajÄ…cym nas Å›wiecie.

PrzebywajÄ…c na ulicy czy w parku dźwiÄ™k sÅ‚yszymy ze wszystkich stron, także z góry. W systemie Atmos liczy siÄ™ zresztÄ… nie tylko to skÄ…d pada dźwiÄ™k, ale też jak i w którym kierunku. Gdy np. przelatuje samolot, wyraźnie sÅ‚yszymy, jak emitowany przez niego haÅ‚as przemieszcza siÄ™ wraz z jego ruchem. WczeÅ›niejsze rozwiÄ…zania technologiczne pomijaÅ‚y ten aspekt.

Dolby Atmos

Rozmieszczenie gÅ‚oÅ›ników w ukÅ‚adzie 5.1.2

To na co warto zwrócić tu uwagÄ™ to fakt, że nie mamy tu do czynienia z jakÄ…Å› staÅ‚Ä… i z góry okreÅ›lonÄ… iloÅ›ciÄ… gÅ‚oÅ›ników, które sÄ… niezbÄ™dne, by wykorzystać możliwoÅ›ci systemu w warunkach domowych. W wersjach kinowych warstwa dźwiÄ™kowa Dolby Atmos skÅ‚ada siÄ™ z aż 128 niezależnych Å›cieżek audio, które mogÄ… być emitowane na sali za poÅ›rednictwem do 64 gÅ‚oÅ›ników. Teoretycznie wiÄ™c takÄ… samÄ… liczbÄ™ kolumn moglibyÅ›my zamontować w domu. Jednak jest to bardzo maÅ‚o prawdopodobne. W rzeczywistoÅ›ci najczęściej spotykane zestawy obsÅ‚ugujÄ…ce ten standard to takie oznaczone symbolami 5.1.2 lub 5.1.4, 7.1.4 lub chociażby 9.2.2 czy 9.2.4. Zapis ten jest podobny do gÅ‚oÅ›ników w formacie przestrzennym, tyle że tu, na koÅ„cu wystÄ™pujÄ… dodatkowe gÅ‚oÅ›niki górne lub po prostu gÅ‚oÅ›niki standardu Dolby Atmos.

WażnÄ… częściÄ… instalacji systemu Dolby Atmos jest jego kalibracja. Pozwala to na odpowiednie skonfigurowanie gÅ‚oÅ›ników, tak  by dźwiÄ™k z nich byÅ‚ bardziej wyrównany, a przez to ostateczny efekt peÅ‚niejszy. Do przeprowadzenia takiej kalibracji wykorzystuje siÄ™ specjalne mikrofony pomiarowe, które pozwalajÄ… zmierzyć akustykÄ™ przy poszczególnych kolumnach, w razie potrzeby ustawienia sÄ… korygowane.

Głośniki i amplituner do systemu Dolby Atmos

By w peÅ‚ni wykorzystać zalety systemu Dolby Atmos, potrzebujemy dwóch rzeczy. Dodatkowych, optymalnych gÅ‚oÅ›ników montowanych pod sufitem i odpowiedniego amplitunera. Do najprostszej konfiguracji nada siÄ™ amplituner 7-kanaÅ‚owy (plus subwoofer). Amplituner taki musi być wyposażony w odpowiedni procesor dźwiÄ™ku przestrzennego zgodny z technologiÄ… Dolby Atmos.

JeÅ›li nie jesteÅ›my w stanie zamontować gÅ‚oÅ›ników górnych, można siÄ™ zaopatrzyć w specjalne przystawki gÅ‚oÅ›nikowe, które pozwalajÄ… na montaż dodatkowych, „atmosowych” gÅ‚oÅ›ników w taki sposób, by byÅ‚y skierowane ku górze. Niestety nie wszyscy producenci je oferujÄ…, Warto zatem sprawdzić przed zakupem zestawu, który zamierzamy później rozbudowywać.

Dolby Atmos

Zestaw kolumn dla Dolby Atmos 5.1.2 z amplitunerem. Cena ok. 10 tys. zł.

Wirtualne Dolby Atmos

Instalacja dużej liczby gÅ‚oÅ›ników w jednym mieszkaniu nie zawsze jest możliwa. Producenci sprzÄ™tu znaleźli to rozwiÄ…zanie, które pozwala cieszyć siÄ™ dynamikÄ… zbliżonÄ… do standardu Dolby Atmos bez ich implementacji. To Dolby Atmos High Virtualization. System ten dziaÅ‚a w oparciu o dedykowane procesory sygnaÅ‚owe, których zadaniem jest ukierunkowanie dźwiÄ™ku tak, by użytkownik miaÅ‚ wrażenie peÅ‚nej przestrzennoÅ›ci. TakÄ… wirtualizacjÄ™ można zastosować na przykÅ‚ad w klasycznym zestawie gÅ‚oÅ›nikowym 5.1, przy czym konieczne jest posiadanie odpowiedniego amplitunera, który umożliwia takÄ… wirtualizacjÄ™.

Dolby Atmos z soundbara

W sklepach prócz pokaźnych zestawów gÅ‚oÅ›nikowych znajdziemy też soundbary oferujÄ…ce standard Dolby Atmos. To rozwiÄ…zanie dla osób, które mieszkajÄ… na niewielkiej powierzchni, a chciaÅ‚aby siÄ™ cieszyć Å›wietnym dźwiÄ™kiem z efektem kinowym. MajÄ… one dość specyficznÄ… konstrukcjÄ™, posiadajÄ… bowiem wbudowane gÅ‚oÅ›niki ustawione w kierunku sufitu. Emitowany przez nie sygnaÅ‚ dźwiÄ™kowy odbija siÄ™ od pÅ‚aszczyzny nad naszymi gÅ‚owami, tworzÄ…c wrażenie padania dźwiÄ™ku z góry. Warto mieć Å›wiadomość, że dobry soundbar obsÅ‚ugujÄ…cy Dolby Atmos dostarczy nam lepszy dźwiÄ™k przestrzenny, niż nawet maÅ‚y, ale kilkugÅ‚oÅ›nikowy zestaw dźwiÄ™kowy, nieposiadajÄ…cy tego systemu.

Dolby Atmos

Soundbar obsÅ‚ugujÄ…cy standardy Dolby Atmos, Dolby Audio, DTS: X. Cena ok. 1800 zÅ‚

Co można odtwarzać w systemie Dolby Atmos?

Dolby Atmos to bez wÄ…tpienia jeden z najlepszych dostÄ™pnych obecnie systemów dźwiÄ™kowych. Jest to rozwiÄ…zanie technologiczne, zdecydowanie godne polecenia tym wszystkim, którzy chcÄ… siÄ™ cieszyć jakoÅ›ciÄ… dźwiÄ™ku zbliżonÄ… z tym, z czym możemy siÄ™ spotkać na sali kinowej. Efekty w Dolby Atmos sÄ… przestrzenne i realistyczne. Jednak by siÄ™ nimi w peÅ‚ni cieszyć. Konieczne jest nie tylko posiadanie odpowiedniego sprzÄ™tu, ale także źródÅ‚a zgodnego z tym standardem. Oznacza to, że nie każdy film czy serial obejrzany w telewizorze podÅ‚Ä…czonym do zestawu gÅ‚oÅ›nikowego Dolby Atmos wykorzysta wszystkie jego możliwoÅ›ci. By materiaÅ‚ speÅ‚niaÅ‚ wymagania, musi być odpowiednio oznaczony, na szczęście tego typu produkcji jest coraz wiÄ™cej. Znajdziemy je zarówno w serwisach streamingowych typu Netflix, ale też w grach komputerowych. Najwyższej jakoÅ›ci filmy i produkcje zgodne z Dolby Atmos znajdziemy na pÅ‚ytach BluRay. Przy okazji warto też wziąć pod uwagÄ™, że w zależnoÅ›ci od różnych typów dostawców treÅ›ci tego typu (w tym ich Å›cieżki dźwiÄ™kowe) sÄ… różnie kodowane. W efekcie jakość audio np. filmu nadawanego przez strumieniowÄ… telewizjÄ™ nie bÄ™dzie taka sama jak przy identycznej produkcji obejrzanej z pÅ‚yty BluRay.

Tomasz Sławiński

 

KOMENTARZE (3) SKOMENTUJ ZOBACZ WSZYSTKIE

Najczęściej czytane